Zarobki coraz bardziej doceniane przez PR-owców
SPIS TREŚCI
WSTĘP
POWODY PODJĘCIA PRACY W BRANŻY PR
TERMIN OSTATNIEJ ZMIANY PRACY W BRANŻY PR
PRZYCZYNY ODEJŚCIA Z PRACY
POWODY PRZYJĘCIA NOWEJ PRACY
POWODY POZOSTANIA W OBECNYM MIEJSCU ZATRUDNIENIA
JAK DŁUGO POZOSTANĄ W OBECNEJ PRACY
PLUSY I MINUSY PRACY W PR
PRZYCZYNY ROTACJI PRACOWNIKÓW
MOTYWACJE A KRYZYS
KTO WZIĄŁ UDZIAŁ W BADANIU
Wstęp
Portal PRoto.pl wraz z serwisem GazetaPraca.pl przeprowadził w dniach 6-27 sierpnia 2009 III już edycję badania na temat warunków zatrudnienia i motywacji polskich pracowników branży PR. Anonimową ankietę wypełniły 582 osoby związane z public relations.
1. PR – zarobki dla mężczyzn, moda dla kobiet
Najważniejszym powodem podjęcia pracy w PR są, podobnie jak w zeszłorocznej edycji badania, kreatywna praca i zainteresowanie PR. Ten ostatni powód wskazało w tym roku o 1% respondentów mniej.
Szansa na kreatywną pracę to powód podjęcia pracy w PR dla 18% ankietowanych, dokładnie tyle samo osób wskazało tę odpowiedź w 2008.
Zaledwie 5 proc. badanych wskazywało na zarobki jako na powód wyboru. W 2008 odpowiedź tę wskazało o 1 proc. mniej badanych.
Wykres 1.
Pamiętając, że 22% respondentów stanowią mężczyźni, warto zwrócić uwagę, że wśród ich motywacji do pracy w PR znaczną rolę odgrywają: zarobki oraz zainteresowanie mediami, podczas, gdy dla kobiet większe znaczenie mają: kreatywna praca PR oraz… moda.
Wykres 2
Respondenci z grupy wiekowej powyżej 30 roku życia zdecydowanie częściej jako powód podjęcia pracy w PR wskazują zainteresowanie mediami oraz możliwość samodzielnego realizowania działań. Natomiast dla młodszych respondentów większe znaczenie ma moda oraz medialność branży.
Wykres 3
Moda to także często wskazywany powód podjęcia pracy w PR-owców pracujących w agencjach PR. Najrzadziej na ten powód wskazywali pracownicy zatrudnieni w organizacjach pozarządowych. To oni także w najmniejszym stopniu stawiają na zarobki jako powód wyboru zawodu.
Zarobki, jako powód podjęcia pracy w PR, były wybierane najczęściej przez respondentów pracujących w agencjach PR (44%).
Wykres 4.
Od agencji do agencji, czyli dlaczego PR-owcy zmieniają pracę
72% respondentów zmieniło pracę w ciągu ostatnich 2 lat. Odsetek ten jest dokładnie taki sam, jak rok temu. Blisko 14% ankietowanych jest związanych z tym samym pracodawcą od ponad 5 lat.
Wykres 5
Mężczyźni częściej pozostają dłużej (ponad 3 lata) w tym samym miejscu pracy.
Wykres 6
Wśród respondentów, którzy pracę zmienili w ciągu ostatnich 3 m-cy aż 84%, to osoby poniżej 30 roku życia.
Wykres 7.
Wykres 8.
Wykres 9
Przyczyny odejścia z pracy
21% respondentów zmieniło pracę z powodu braku jasnej ścieżki rozwoju zawodowego. Dla 19% powodem zmiany były niesatysfakcjonujące zarobki. 17% jako przyczynę wskazało: potrzebę zmiany (spadek o 1% w porównaniu z ubiegłym rokiem).
Brak satysfakcji z wykonywanej pracy był najrzadziej wskazywaną przyczyną zmiany pracy.(1% wskazań)
Wśród respondentów wybierających odpowiedź „powody osobiste” znalazło się 81% kobiet i 19% mężczyzn.
Wykres 10.
Niesatysfakcjonujące zarobki są, zaraz po powodach osobistych, najczęściej wymienianym powodem zmiany pracy przez kobiety. Mężczyźni najczęściej odchodzą, gdy są niedoceniani.
Wykres 11.
Respondenci z grupy wiekowej poniżej 30 roku życia częściej odchodzą z pracy z powodu poziomu ich zarobków. Natomiast dla grupy powyżej 30 roku życia powodem przejścia do nowego miejsca pracy zatrudnienia częściej jest potrzeba zamiany.
Wykres 12.
Wykres 13.
19% respondentów jako przyczyny przyjęcia nowej pracy wskazało ciekawe wyzwania zawodowe, a 18% – możliwość zdobycia doświadczenia. Pierwszy powód wybrało 1% respondentów więcej niż rok temu. 13% ankietowanych wybrało, podobnie jak rok temu i dwa lata temu odpowiedź „możliwość nawiązania ciekawych kontaktów”.
Powody przyjęcia nowej pracy
Dla młodszych respondentów (grupa poniżej 30 roku życia) częściej niż dla starszych była ważna jasna ścieżka kariery zawodowej oraz reputacja firmy.
Wykres 14.
Wykres 15.
Wykres 16.
Zostaję w pracy, bo…
Trzy pierwsze odpowiedzi o powodach pozostania w obecnej pracy są identyczne w kolejnej edycji badania. Zmienił się jednak ich układ w hierarchii ważności. Najwięcej, bo 20% respondentów pozostaje w obecnym miejscu pracy ze względu na możliwość zdobycia doświadczenia. To wzrost o 4 % w porównaniu z zeszłym rokiem. 17% respondentów za powód pozostania w obecnej pracy podało ciekawe wyzwania zawodowe. 15% zaś wskazało na szansę nawiązania ciekawych kontaktów.
Wykres 17.
Wykres 18.
72% respondentów wskazujących możliwość zdobycia doświadczenia jako powód pozostania w obecnej pracy stanowią osoby poniżej 30 roku życia. Dla osób powyżej 30 roku życia powodem pozostania jest najczęściej reputacja firmy.
Wykres 19.
Wykres 20.
Ile jeszcze w tym samym miejscu?
52% respondentów zamierza pozostać w swoim obecnym miejscu zatrudnienia nie dłużej niż 2 lata. W zeszłym roku było to 50%. Wzrósł także procent osób, które planują pozostać 5 lat i dłużej w firmie, w której obecnie pracują.
23% nie robi w ogóle takich planów.
Wykres 21.
Wykres 22.
Wykres 23.
Respondenci z grupy wiekowej powyżej 30 roku życia częściej deklarują chęć pozostania w obecnym miejscu zatrudnienia ponad 5 lat.
Wykres 24.
Branży wierni …
Ponad 80% respondentów zamierza w przyszłości pozostać w branży public relations, przy czym w porównaniu z zeszłym rokiem aż o 10% spadła liczba odpowiedzi „zdecydowanie tak”. Sprecyzowanych planów w tym względzie nie ma 16% osób biorących udział w badaniu.
Wykres 25.
Do najważniejszych zalet pracy w branży PR 19% respondentów zaliczyło okazję do nawiązania ciekawych kontaktów. To o 2% mniej wskazań niż rok i dwa lata temu. Spadły także wskazania na pozostałe zalety pracy branży, takie jak: duża samodzielność i rozwój zawodowy, choć ich układ pozostał taki sam.
Co ciekawe, w porównaniu do zeszłego roku aż 12% respondentów wskazało na zarobki jako jeden z głównych plusów w pracy PR-owca. To aż o 6 proc. więcej wskazań w porównaniu z poprzednim badaniem. Dwa lata temu nie badano tego wskaźnika, dlatego brakuje odpowiedzi na pytanie o zarobki jako plusy pracy w PR.
Wykres 26.
Respondenci – mężczyźni częściej jako plusy pracy w PR wskazują możliwość wpływania na opinię publiczną i zarobki. Dla kobiet większe znaczenie ma samodzielność i rozwój zawodowy.
Wykres 27.
Wykres 28.
…choć widzą jej minusy
21% ankietowanych za mankament branży PR uznało fakt, że ich wkład w pracę nie ma odbicia w zarobkach, co stanowi wzrost o 3% w porównaniu z rokiem 2008 i decyduje o tym, że właśnie ten powód uznano w tym roku z największy minus pracy w PR.
20% respondentów za gorszą stronę pracy w polskim public relations uznało niski poziom profesjonalizmu branży (w ubiegłym roku – 21%). Dla 19% respondentów, mniej o 1% w porównaniu z wynikami sprzed roku, głównym minusem tej pracy jest lekceważący stosunek klientów do konsultantów PR.
Wykres 29.
Wykres 30
Respondentom poniżej 30 roku życia najbardziej doskwiera konieczność pełnej dyspozycyjności (67%).
Wykres 31.
Okiem szefa
19% respondentów – właścicieli firm i osób na stanowiskach kierowniczych – jako główną przyczynę rotacji pracowników wskazało lepszą ofertę płacową innego pracodawcy (w ubiegłym roku 22%). Tyle samo respondentów co w 2008 r. wybrało odpowiedź „potrzeba zmiany”.
11% respondentów przyznało, że powodem odejścia ich pracowników jest złe traktowanie przez bezpośrednich przełożonych. W zeszłym roku na tę odpowiedź wskazało 14%.
Aż o 6% więcej odpowiedzi wskazywało na zwolnienia w firmie. Można przypuszczać, że były one związane z globalnym kryzysem, którego skutki można było obserwować także na polskim rynku. To recesja ekonomiczna wymusiła w wielu firmach konieczność redukowania stanowisk związanych z PR-em lub mniejszych zamówień na usługi PR-owskie kierowane do firm.
Stan ten potwierdza także wykres 33- – pracodawcy w tym roku rzadziej podwyższali zarobki, by motywować pracowników. Wskazania związane z podwyższaniem zarobków spadły o 3 proc.. Częściej stawia się na bonusy pozapieniężne.
Wykres 32.
„Tworzenie dobrej atmosfery w pracy” w tym roku ponownie było wskazywane jako główna inicjatywa podejmowana, aby zatrzymać pracowników (24% – 2009, 25% – 2008r.).
O 2% więcej wskazań niż w 2008 r. dostała odpowiedź „atrakcyjne wyzwania zawodowe” – (20% – 2009, 18% – 2008r.)
Jasną ścieżkę rozwoju zawodowego przedstawia swoim pracownikom 10% (6 miejsce wśród inicjatyw podejmowanych, aby utrzymać pracowników).
Wykres 33.
W tym roku pracodawcy częściej niż w poprzednim roku nie zauważyli zwiększonej rotacji pracowników. Odpowiedź „raczej nie” i „zdecydowanie nie” wskazało odpowiednio 7% i 5% więcej osób kadry kierowniczej niż rok temu. I ten wskaźnik, podobnie jak przyczyny rotacji pracowników i inicjatywy podejmowane przez pracodawców, by zatrzymać pracowników(por. wyk 32 i 33) może mieć związek z kryzysem.
Wykres 34.
Motywacje w kryzysie
Rok 2009 stał pod znakiem kryzysu. Jak wpłynęło to na zachowania pracodawców i motywacje pracowników?
Wykres 35
Okazuje się, że aż 28 proc. pracodawców zmieniło, zdaniem wszystkich respondentów, politykę motywacyjna w firmie w czasie kryzysu, choć nie musiał mieć on bezpośredniego przełożenia na wyniki ekonomiczne tej właśnie firmy.
Wykres 36
Jeśli zaś kryzys wpłynął na politykę motywacyjną danej firmy, to najczęściej miało to odbicie w likwidacji premii (27%) i ucięciu bonusów pozapieniężnych (20%)
Oba pytania związane z kryzysem zadano w ankiecie po raz pierwszy.
W badaniu udział wzięli
W tegorocznej edycji badania wzięło udział 582 respondentów. 39% z nich jest zatrudnionych w agencjach PR, a 37% – w działach PR firm prywatnych. 8% ankietowanych, to pracownicy działów PR firm państwowych, a 6% – departamentów PR w instytucjach.
Zdecydowana większość respondentów jest związana z województwem mazowieckim. Najliczniej reprezentowana grupa wiekowa znajduje się w przedziale od 22 do 30 roku życia (ponad 62%).
49% spośród respondentów zajmuje stanowiska specjalistów, 18% – dyrektorów generalnych, 10% – dyrektorów działu, 8% to niezależni konsultanci. Wśród biorących udział w badaniu znalazło się też 4% właścicieli firm.
Wykres 37
Wykres 38
Wykres 39
Wykres 40
Wykres 41
Wykres 42
Wykres 43
Raport komentują Katarzyna Lutkiewicz, dyrektor generalny Hill & Knowlton Poland oraz Katarzyna Przewuska, managing director Euro RSCG Sensors
Przede wszystkim z raportu wynika, jak mylne pojęcie o pracy PR-owca mają młodzi ludzie – stawiają bardziej na „lans” niż na ciężką pracę wyrobników. Stąd taka szybka rotacja pracowników poniżej 30 roku życia. Stale wysoka pozycja „brak jasnej ścieżki rozwoju zawodowego”, podawana jako główny powód odejścia z pracy, daje do myślenia osobom zarządzającym agencjami, przełożonym w firmach.
Oznacza to bowiem, że sami nie potrafimy jasno przedstawić struktury i możliwości awansów, czyli komunikacja wewnątrz agencji/firmy jest naszą piętą achillesową.
Światowy kryzys nie miał, jak wynika z badania, wpływu na sytuację w firmie i jej politykę motywacyjną – 46% respondentów wskazało na brak jakichkolwiek zauważalnych zmian. Co oznacza, iż pracodawcy nie widzieli potrzeby wprowadzania działań prewencyjnych.
Osobiście cieszy mnie fakt, że mimo tego największy procent respondentów w stosunku do lat ubiegłych jako powód podjęcia pracy w PR podaje „ciekawe wyzwania zawodowe”, co wskazuje na to, że jest to profesja ciesząca się niesłabnącym zainteresowaniem.
Katarzyna Przewuska, Managing Director, Euro RSCG Sensors
Najnowszy raport portali Proto.pl i GazetaPraca.pl „Motywacje polskich PR-owców” pokazuje, że branża public relations to wciąż atrakcyjny rynek pracy, co jest dobrą informacją także dla pracodawców. Zastanawiają mnie jednak powody podjęcia pracy – kreatywność, zainteresowanie mediami czy samodzielność nie definiują w pełni zawodu konsultanta public relations. Ten cechują także rzetelność, odpowiedzialność i sumienność, a ponad zainteresowanie mediami – zainteresowanie komunikacją, bo w dzisiejszych czasach media nie stanowią już jedynej grupy docelowej. Warto zatem zastanowić się nad działaniami edukacyjnymi na rzecz zawodu PR-owca, aby wyobrażenia nie mijały się z rzeczywistością.
Raport ciekawie rysuje obraz zmieniającego się rynku public relations. Branża dojrzewa, zmienia się profil świadczonych usług i rosną wymagania względem konsultantów. To może mieć wpływ na poczucie „stania w miejscu” ze strony pracowników, jeśli patrzy się na rozwój zawodowy jedynie przez pryzmat zajmowanego stanowiska. W tym przypadku znacząca rolę odegrało także spowolnienie na rynku usług PR, co równocześnie dobrze rokuje na przyszłość. Po odzyskaniu przez rynek dynamiki rozwoju łatwiej będzie i o nowe wyzwania, i o planowanie kariery.
Cieszy mnie rosnące znaczenie reputacji pracodawcy pośród czynników motywujących do pracy w public relations. Uważam, że agencje PR powinny inwestować w swoją markę pracodawcy i dobrze, że pracownicy te działania dostrzegają.
