53,2 proc. pracodawców mających doświadczenie z osobami z niepełnosprawnościami nie zna pojęcia racjonalnego usprawniania, które jest podstawą budowania różnorodnych zespołów – wynika z badania „Pracodawca na TAK – racjonalne usprawnienia w pracy dla osób z niepełnosprawnościami” przygotowanego przez Fundację TAKpełnosprawni na podstawie wyników ogólnopolskiej ankiety. Analiza pokazuje, że problem stanowi także komunikacja ze strony osób potrzebujących usprawnień. Tylko 41,2 proc. respondentów kiedykolwiek zwróciło się do pracodawców z prośbą o zastosowanie takiego rozwiązania, ponieważ myśleli, że nie potrzebują dostosowań (37,3 proc.), obawiali się reakcji (30,9 proc.) lub nie wiedzieli, że można je zgłaszać (20,9 proc.).
Jak podkreśla fundacja, w badaniu skupiono się na ocenie świadomości, stanu faktycznego i gotowości firm do wdrożenia racjonalnych usprawnień, czyli działań, które ułatwiają zatrudnienie, awans i pracę w zawodzie osobom z niepełnosprawnościami oraz zwiększają ich produktywność na równi z innymi pracownikami bez obciążenia dla pracodawcy. Usprawnienia powinny być zgłaszane przez osobę z niepełnosprawnością, a ich niewdrożenie bez podania przyczyny stanowi naruszenie zasady równego traktowania i może być jednym z przejawów dyskryminacji.
Racjonalne usprawnienia mogą polegać m.in. na przystosowaniu pomieszczeń, odpowiednim wyposażeniu lub organizacji pracy. Muszą być jednak proporcjonalne, czyli zapewniać osobie z niepełnosprawnością możliwość wykonywania zadań na danym stanowisku, ale jednocześnie być dopasowane do możliwości pracodawcy. Najczęściej wybieranymi usprawnieniami, które udało się wdrożyć firmom, jest m.in. elastyczny czas pracy (62,2 proc.), praca na część etatu (60,4 proc.), dostępność architektoniczna (60,4 proc.), dostosowany zakres obowiązków (59,5 proc.) czy praca zdalna (56,8 proc.). Ankietowani pracownicy z niepełnosprawnościami także najchętniej wskazywali usprawnienia organizacyjne, takie jak elastyczny czas pracy, praca zdalna, ergonomiczne stanowisko czy spokojniejsze miejsce do pracy.
Fundacja wspomina, że w przypadku, gdyby wystąpiła konieczność poniesienia kosztów wprowadzenia takich usprawnień, nie muszą być one znaczące. Pracodawca ma bowiem możliwość pozyskania środków m.in. na wyposażenie stanowiska pracy czy przystosowanie go do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Środki te, zgodnie z ustawą, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) przekazuje samorządom powiatowym. To właśnie w swoim powiatowym urzędzie pracy lub centrum pomocy rodzinie firma może uzyskać informacje o oferowanym wsparciu. 17,1 proc. pracodawców deklaruje, że na wdrożenie większości lub wszystkich usprawnień, potrzebne były nakłady finansowe, a 75,7 proc. firm wskazuje, że tylko część z nich wymagała środków. 7,2 proc. pracodawców zaznacza, że żadne z usprawnień nie wymagało nakładów finansowych.
Pełny raport znajduje się na stronie. (ao)
O badaniu:
Badanie przeprowadzono metodą CAWI. Wzięło w nim udział 124 pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami oraz 449 osób z niepełnosprawnościami, z czego 374 było aktywnych na rynku pracy, a 75 nie pracowało, ale większość zamierzała podjąć pracę. Wśród pracodawców 47,6% stanowiły duże firmy, 31,5% średnie, 12,9% małe i 8,1% mikro. Wśród osób z niepełnosprawnościami, 61,8% posiadało umiarkowany stopień niepełnosprawności, 25,8% znaczny, a 12,4% lekki.
