W ostatnich latach nauczanie z wykorzystaniem sieci komputerowych i internetu zaczęło zyskiwać na znaczeniu, czego następstwem jest powstanie coraz większej liczby platform e-learningowych…
Gromadzone na nich materiały zazwyczaj charakteryzują się wysokim poziomem merytorycznym, a jednym z najważniejszych czynników różnicujących je jest forma, w jakiej przekazywane są treści. Czy forma jako element wpisujący się w strategię komunikacji w dużym stopniu decyduje o popularności danej platformy?
Komunikacja zawsze jest ukierunkowana na dany cel, ale żeby ten został osiągnięty nadawca musi uwzględnić w strategii formę, w jakiej będzie prezentowany komunikat oraz narzędzia, którymi się posłuży podczas jego przekazywania. Korzystając z platform e-learningowych, gromadzących Otwarte Zasoby Edukacyjne, zazwyczaj możemy mieć do czynienia z jednostronnym lub dwustronnym modelem komunikacji. Pierwszy występuje, gdy kurs czy szkolenie nie kończy się egzaminem. Drugi – kiedy kursant musi przystąpić do testu celem ukończenia kursu i zdobycia certyfikatu potwierdzającego nabytą wiedzę i umiejętności. Niezależnie od występującego modelu, komunikacja zawsze jest skierowana do grupy ludzi posiadającej wspólne cechy, np. brak wiedzy z danej tematyki czy chęć jej nabycia.
Platformy e-learningowe, takie jak: Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny, NetAkademia czy e-WSIiZ – Otwarte Zasoby Edukacyjne Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, przeważnie gromadzą materiały zachowane w formie pisanej bądź prezentacji multimedialnych. Oferowana przez nie wiedza charakteryzuje się wysokim poziomem merytorycznym. Potencjalny użytkownik serwisu może zdecydować się na odbycie kursu darmowego bądź płatnego. Wiele serwisów ma możliwość dzielenia się za darmo wartościową wiedzą, ponieważ jest ona współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i/lub budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.
Powołanie do życia takiej platformy wymaga dużego wysiłku. Mimo to wielu ludzi, dokształcając się, nie korzysta z dobrodziejstw Otwartych Zasobów Edukacyjnych. Do wystąpienia takiej sytuacji w dużej mierze przyczynia się forma, w jakiej jest zachowana treść. W dobie urządzeń mobilnych ludzie korzystają z internetu w przeróżnych miejscach i warunkach. To jeden z powodów, dla których w ostatnich latach większość internautów zgodnie deklaruje, że przebywając w sieci, częściej poświęca swoją uwagę treściom wideo. Wiedza przekazywana w formie filmu jest łatwiej przyswajalna w porównaniu z tekstem czy prezentacją. Wideo bardziej zachęca, a tym samym internauci są skłonni do podjęcia wysiłku pożądanego przez platformę, czyli odbycia kursu czy obejrzenia materiału.
Całość ma większe szanse zdobyć zainteresowanie odbiorcy, jeśli film cechuje się możliwie najlepszą jakością, a zawarta w nim treść jest na wysokim poziomie merytorycznym. Co więcej, potencjalny widz przed przystąpieniem do oglądania powinien zostać o tym poinformowany. Dzięki temu przygotowany dla niego komunikat spotka się z uznaniem, gdy będzie przechodził przez fazy poznawczą, emocjonalną i behawioralną, które występują przed podjęciem decyzji o poświęceniu czasu i zaangażowaniu się w materiał.
Przykładami platform prowadzących dobrą komunikację są WikiVid i Khan Academy. To, co przemawia za ich popularnością to fakt, że obie prowadzą jednostronny model komunikacji, posiadają międzynarodowy charakter i są w pełni darmowe. Materiały znajdujące się na platformie są w formie wideo. Użytkownik może obejrzeć krótki film poradnikowy, ale także cały wykład poświęcony fizyce kwantowej. Ponadto, użytkownicy WikiVid mają wpływ na rozwój platformy, ponieważ mogą utworzyć własny kanał i zamieszczać na nim własne materiały edukacyjne. Zarówno WikiVid, jak i Khan Academy cieszą się dużą popularnością. Jednym z elementów odpowiedzialnych za ich sukces jest komunikacja zgodna z upodobaniami internautów.
Całkowicie odmienną formę komunikacji od powyższych zaproponowała istniejąca od 9 lat Academia Electronica, która od 2013 roku jest niezinstytucjonalizowaną częścią Uniwersytetu Jagiellońskiego. Platforma do komunikowania się wykorzystuje wirtualny świat Second Life stworzony w 2003 roku przez firmę Linden Lab. Środowisko Second Life posiada szeroki wachlarz możliwości np. na wirtualnym rzutniku można wyświetlić przygotowaną przez siebie prezentację czy dokonać projekcji filmu. Dzięki temu w grze organizuje się wykłady poświęcone różnej tematyce. Dwustronny model komunikacji polega na wysyłaniu komunikatów głosowych, do czego wystarczą słuchawki z mikrofonem. Ponadto użytkownicy mogą także korzystać z czatu i przesyłać sobie wiadomości tekstowe. Takie rozwiązania sprawiają, że oprócz wykładów w Second Life odbywają się też debaty, sympozja, a nawet obrony prac magisterskich i rozpraw doktorskich. Specjalnie zaprojektowane aule mogą odwiedzić dosłownie wszyscy. Jednak największe zainteresowanie Academią wykazuje elita. Na każdym spotkaniu większość zgromadzonych to osoby posiadające wysokie stopnie naukowe, politycy przyczyniający się do rozwoju edukacji oraz propagatorzy Otwartych Zasobów Edukacyjnych.
Ostatnim wartym wyszczególnienia rodzajem platform e-learningowych są te dedykowane najmłodszym. Sukces odnoszą przede wszystkim serwisy, które przekazują wiedzę w formie preferowanej przez dzieci, jak robi to np. znany portal Edugames. Twórcy platformy przygotowali dla maluchów gry, quizy i zadania charakteryzujące się kilkoma etapami trudności. Animowana gra edukacyjna posiadająca elementy grywalizacji bardziej przekonuje najmłodszych do przyswajania wiedzy w porównaniu z jakąkolwiek inną formą. Innym przykładem łączącym rozrywkę i edukację jest Wonderville. Platforma jest bardzo rozbudowana i wspiera się treściami zgromadzonymi na YouTube, Amazon czy iTunes. Użytkownik może w swoim profilu stworzyć swoją własną galerię zainteresowań, w której poświęci określoną przez siebie ilość miejsc a na historię, matematykę etc. Z pomocą rodzica może dokonać segregacji zaimplementowanych materiałów, stworzyć odpowiedni dla siebie plan nauczania i dokształcać się. Zastosowanie takiego rozwiązania będzie prowadziło do podciągnięcia ocen z przedmiotów sprawiających największe trudności.
Norbert Oruba, Obecnie SEM/SEO manager i rzecznik prasowy międzynarodowej fundacji WikiVid; główny copywriter w LuxTime; koordynator działań marketingowych stowarzyszenia Wolny Ruch Obywatelski; certyfikowany specjalista Google Analytics; partner Instytutu Monitorowania Mediów IMM.
