Doświadczeni PR-owcy z pewnością nie raz zostali postawieni w sytuacji, w której musieli zareagować na publikację zagrażającą dobrom osobistym ich klientów czy też zawierającą nieprawdziwe lub nieścisłe informacje. Są to trudne, kryzysowe sytuacje, w których często niezbędne jest sięgnięcie po środki ochrony prawnej.
Odpowiedź i Sprostowanie
Do 14 czerwca br. w tego typu sytuacjach możliwe było skorzystanie z dwóch, przewidzianych w przepisach ustawy z dnia 26 stycznia 1984 roku prawo prasowe (dalej „Prawo Prasowe”), środków ochrony. Sprostowania, w przypadku gdy niezbędne było wskazanie, że dane informacje są nieprawdziwe lub nieścisłe oraz odpowiedzi w przypadku gdy należało skomentować publikację zagrażającą dobrom osobistym klienta. Po wspomnianej dacie wskazane powyżej środki ochrony zostały usunięte z naszego systemu prawnego.
Sprostowanie w świetle nowelizacji Prawa Prasowego
W miejsce powstałej próżni ustawodawca przygotował nowelizację ustawy o prawie prasowym, która przewiduje ponowne wprowadzenie instytucji sprostowania, pomijając jednak odpowiedź prasową. Obecnie nowelizacja jest rozpatrywana przez Senat.
W nowelizacji zachowano koncepcję sprostowania jako rzeczowego i odnoszącego się do faktów sprostowania nieścisłości lub nieprawdziwych wiadomości. Z wnioskiem o opublikowanie sprostowania zainteresowany powinien wystąpić do redaktora naczelnego w terminie 21 dni od dnia opublikowania danej informacji. Tekst sprostowania nie powinien przekraczać dwukrotności objętości materiału prasowego, lub dwukrotności czasu antenowego, którego dotyczy. Nowelizacja precyzuje również kiedy redaktor może, a kiedy ma obowiązek odmówić opublikowania sprostowania. Ponadto, w projekcie nowelizacji przewidziano szereg przepisów chroniących osobę domagającą się publikacji sprostowania. Przykładowo, nowelizacja przewiduje, że tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym numerze, przekazie lub w elektronicznej formie dziennika lub czasopisma tego samego dnia. Przepis ten jest bardzo istotny ponieważ bardzo często w praktyce spotyka się długie komentarze redakcji obok opublikowanego sprostowania, które niejednokrotnie uniemożliwiają mu pełnienie swojej roli.
Najistotniejszą zmianą jaką ma wprowadzić nowelizacja jest jednak nie samo ujęcie tej instytucji ale znaczne uproszczenie procedury umożliwiającej dochodzenie opublikowania sprostowania przed sądem. Zgodnie z przepisami nowelizacji sprawa o opublikowanie sprostowania powinna zostać rozpatrzona przez sąd okręgowy najpóźniej w terminie 30 dni od dnia złożenia pozwu, niedotkniętego brakami formalnymi. Od takiego wyroku przysługiwać będzie apelacja, którą będzie można złożyć w terminie 7 dni, i którą sąd apelacyjny zobligowany będzie rozpatrzyć również w 30 dni.
W mojej ocenie właśnie te przepisy mogą spowodować, że sprostowanie stanie się środkiem skutecznym. Podobnie bowiem, jak w przypadku wielu innych spraw, odwiecznym mankamentem sprostowań była długotrwałość postępowań sądowych o ich opublikowanie.
Jak postępować do czasu wejścia w życie nowelizacji?
Dla ekspertów PR najważniejsze jest jednak, jak postępować w tej chwili, a więc w sytuacji gdy dotychczasowe przepisy nie obowiązują, a nowe nie zostały jeszcze wprowadzone. Dobrym sygnałem jest z pewnością informacja, że jedna z poprawek Senatu przewiduje, że w ciągu 21 dni od wejścia noweli w życie będzie można zażądać sprostowania materiałów prasowych, które ukazały się po 13 czerwca br (a więc po utracie mocy przez poprzednio obowiązujące przepisy).
Obecnie warto jednak skupić się na dostępnych środkach ochrony, którymi są roszczenia związane z ochroną dóbr osobistych przewidziane w Kodeksie Cywilnym, w tym roszczenie o zaniechanie publikowania informacji, opublikowanie stosownego oświadczenia oraz zadośćuczynienie za krzywdę oraz możliwość złożenia prywatnego oskarżenia w przypadku przestępstwa pomówienia w mediach, określonego w art. 212 Kodeksu Karnego.
Sposób postępowania w środkach kryzysowych, dokładne zasady korzystania z omawianych środków prawnych oraz wiele innych aspektów prawnych potrzebnych w codziennej pracy PR-owca przedstawię na szkoleniu „Prawo dla PR-owców”, które odbędzie się 31 sierpnia w Warszawie.
Sprawdź program szkolenia.
Zapisz się już dziś!
Wiktor Rainka
