Nadal mamy do czynienia z brakiem ogólnego zaufania. Jedyną instytucją, której ufa społeczeństwo, pozostaje biznes. Widoczne są przekonania, że liderzy opinii mogą wprowadzać ludzi w błąd. Innowacje i nowe technologie mają coraz silniejszy, negatywny wpływ na poziom społecznego zaufania – to niektóre wnioski z najnowszego badania Edelman Trust Barometer.
Wskaźnik zaufania Trust Index wynosi globalnie 56 proc. – oznacza to, że wciąż mamy do czynienia z brakiem ogólnego zaufania. Zgodnie z założeniami badawczymi o zaufaniu świadczy bowiem wyniku na poziomie co najmniej 60 proc.
Największy wzrost w przypadku obaw społecznych widoczny jest w przypadku strachu przed dezinformacją, który wyniósł 61 proc., czyli o 6 pkt więcej niż w ubiegłym roku.
Źródło: edelman.com
Raport ujawnia również umocnienie się przekonania, że liderzy społeczni, w tym dziennikarze (64 proc.), przywódcy państw (63 proc.) i liderzy biznesu (61 proc.) celowo próbują wprowadzać ludzi w błąd.
Przywódcy państwowi są jednymi z najmniej zaufanych liderów społecznych – wskaźnik zaufania w przypadku tej grupy wyniósł 42 proc. Prezesom firm ufa 51 proc. respondentów. Dziennikarze jako liderzy społeczni obdarzani są zaufaniem na poziomie 49 proc.
Media i rządy z najniższym zaufaniem
Jak wynika z badania, najwyższy wskaźnik zaufania odnotowano w Chinach, gdzie wyniósł on 79 proc. We Francji wskaźnik ten jest na poziomie 47 proc., w Stanach Zjednoczonych wynosi 46 proc., w Niemczech 45 proc., a w Wielkiej Brytanii – 39 proc.
Jedyną instytucją, która jest obdarzana zaufaniem, pozostaje biznes. Ufa mu 63 proc. badanych, co oznacza wzrost o 1 pkt w porównaniu z ubiegłym rokiem. 59 proc. ufa organizacjom pozarządowym, 51 proc. ma zaufanie do rządu. Okazuje się, że pod kątem etyki i kompetencji biznes jest oceniany znacznie lepiej niż rząd (52 pkt vs. 32 pkt).
Badanie pokazało również różnice między zaufaniem do firm tworzących dane sektory przemysłowe a zaufaniem do związanych z nimi innowacji branżowych. Przykładowo, firmom z branży technologicznej ufa 76 proc. badanych, ale zaufanie do sztucznej inteligencji wynosi 50 proc., czyli aż o 26 pkt mniej. Podobnie jest w sektorze opieki zdrowotnej – tu różnica między zaufaniem do firm z tej branży wynosi 23 pkt: firmom medycznym ufa 73 proc., a medycynie opartej na genach – 50 proc. sektora technologicznego (76 proc.) a zaufaniem do sztucznej inteligencji (50 proc.); 23-punktową Firmy z sektora żywności i napojów cieszą się zaufaniem 72 proc. badanych, jednak zaufaniem do żywności GMO ma tylko 32 proc. – dowiadujemy się.
W 17 z 28 krajów nie ufa się rządowi. Jak wynika z badania, w USA zaufanie to wynosi 40 proc., w Kanadzie 49 proc., 50 proc. w Australii, 54 proc. w Szwecji, Niemczech 42 proc., 39 proc. we Francji, 36 proc. w Hiszpanii, a w Wielkiej Brytanii 30 proc.
Źródło: edelman.com
Najmniej zaufaną instytucją na świecie pozostają media – cieszą się one zaufaniem 50 proc. badanych. Ten wynik oznacza wzrost o 1 pkt w porównaniu z zeszłorocznym raportem. Najwyższy wskaźnik zaufania do mediów deklarowany jest w Chinach (77 proc.), Indonezji (70 proc.) czy Tajlandii (69 proc.). Najniższe wyniki zanotowały Argentyna i Japonia (po 33 proc.) oraz Wielka Brytania (30 proc.).
W opinii ankietowanych najbardziej godną zaufania instytucją jest ich własny pracodawca – tak uważa 79 proc. badanych, czyli o 2 pkt więcej niż w rok wcześniej.
Wśród liderów społecznych zaufaniem cieszą się naukowcy (77 proc.) oraz nauczyciele (74 proc.), „mój CEO” (69 proc.), obywatele „mojego kraju” (63 proc.) i „moi sąsiedzi” (62 proc.).
Biznes może zmienić postrzeganie innowacji
Innowacje są źle zarządzane – tak twierdzi blisko 2/3 badanych (ze wszystkich grup wiekowych i społecznych). Okazuje się, że innowacje są oceniane jako upolitycznione – taki pogląd jest widoczny zwłaszcza w zachodnich demokracjach.
„Biznes ma największą szansę na odwrócenie tego trendu, ponieważ jest najbardziej zaufaną instytucją, zarówno ogólnie, jak i właśnie pod kątem wprowadzania innowacji. Nie może jednak skupiać się wyłącznie na monetyzacji tychże innowacji, ale powinien także edukować i podejmować działania, które będą budować społeczną akceptację dla nowości” – wskazują autorzy badania.
Źródło: edelman.com
Badani uważają jednak, że w obszarze budowania społecznej akceptacji dla innowacji biznes nie może działać sam. Rośnie przekonanie, że współpraca biznesu i rządu w zakresie opracowywania i wprowadzania innowacji technologicznych zwiększyłaby ich zaufanie do biznesu. W ciągu ostatnich dziesięciu lat w tym zakresie odnotowano 15-punktowy wzrost (od 45 proc. do 60 proc.).
Co więcej, blisko 2 na 3 pracowników oczekuje, że prezesi będą zarządzać zmianami zachodzącymi w społeczeństwie, a nie wyłącznie tymi, które mają miejsce w ich firmach (62 proc.). Około 8 na 10 osób jest zdania, że ważne jest, by prezes ich firmy publicznie mówił o kwalifikacjach zawodowych przyszłości (82 proc.), etycznym wykorzystaniu technologii (79 proc.) i wpływie automatyzacji na miejsca pracy (78 proc.).
W badaniu pojawiły się też głosy, że nauka traci swoją niezależność na rzecz rządu, sponsorów i polityków. 2/3 badanych w Stanach Zjednoczonych uważa, że nauka stała się upolityczniona. W Chinach 3/4 respondentów twierdzi, że rząd i organizacje finansujące badania mają zbyt duży wpływ na sposób prowadzenia badań naukowych. Jak wskazują autorzy badania, osoby, które twierdzą, że innowacje są źle zarządzane, są bardziej skłonne twierdzić, że system jest stronniczy na korzyść bogatych, niż ci, którzy uważają, że innowacje są dobrze zarządzane (82 proc. vs. 53 proc.).
„Tegoroczna edycja ETB pokazuje, że innowacje i nowe technologie mają coraz większy wpływ na poziom społecznego zaufania i – niestety – wpływ ten jest negatywny. Boimy się nowości, a nasz strach jest wykorzystywany przez różne środowiska do podgrzewania temperatury nastrojów społecznych i w konsekwencji pogłębiania podziałów” – zwraca uwagę Jarosław Bańda, Managing Director w firmie Lighthouse, będącej wyłącznym przedstawicielem sieci Edelman w Polsce. Jak dodaje, zmienić może to biznes m.in. przez edukację i budowanie społecznej akceptacji dla nowoczesnych rozwiązań. „Sztuczna inteligencja, robotyzacja, zielona energia, czy rozwój sieci 5G to tylko przykładowe obszary, w których jest bardzo dużo do zrobienia, jeśli chodzi o zarządzanie społecznymi lękami” – wskazuje Jarosław Bańda. (mb)
Pełną wersję raportu można znaleźć na stronie.
O badaniu:
Tegoroczny Edelman Trust Barometer został przeprowadzony na grupie ponad 32 tys. respondentów w 28 krajach (m.in. Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Holandia, Wielka Brytania, USA, Chiny, Japonia, RPA, Korea Płd.) w okresie od 3 do 22 listopada 2023 roku.
