Z jednego z ostatnich odcinków poradni językowej można było dowiedzieć się, w jaki sposób list rozpocząć. Dziś podpowiadamy, jak powinien wyglądać wzorowy układ listu.
1. Na rozruszanie, czyli trochę praktyki
Zastanów się, gdzie w piśmie urzędowym lub liście oficjalnym powinna znajdować się data i nazwa miejscowości nadania. W lewym górnym czy w prawym górnym rogu, powyżej czy poniżej formuły grzecznościowej rozpoczynającej list?
2. Ku przestrodze, czyli teorii słów kilka
Jak czytamy w praktycznym przewodniku „Listy i pisma użytkowe. 500 gotowych wzorów”, Zbigniewa Drygalskiego i Joanny Rozmiarek, w korespondencji prywatnej list składa się zazwyczaj z następujących elementów:
– daty i miejsca wysłania
– tytułu grzecznościowego(zwanego także nagłówkiem listu)
– treści
– formuły zakończenia
– podpisu
– może zawierać postscriptum
Natomiast list oficjalny, który jest adresowany do urzędu, instytucji, uczelni etc, zawiera zwykle takie elementy, jak:
– adres autora
– miejsce i datę nadania
– tytuł grzecznościowy rozpoczynający list
– treść
– formułę zakończenia – podpis lub podpisy
Zobacz teorię
Data to bardzo ważny element listu, który umieszczamy w prawym górnym rogu kartki. Data – jak przekonują autorzy poradnika – ułatwia orientację, umożliwia adresatowi odniesienie problemów opisywanych w liście do czasu. W polskich listach formalnych najczęściej stosowany jest porządek: dzień, miesiąc, rok lub odwrotnie: rok, miesiąc, dzień; przy czym kolejne elementy tego porządku oddzielane są kropkami lub myślnikami. Przykładowe sposoby datowania listów:
Warszawa, dnia 25 lipca 2008
Warszawa, dnia 25.07.2008
Warszawa, 2008-07-25
Warto zwrócić uwagę, że w korespondencji urzędowej przyjmuje się nowy zapis daty o odwrotnej kolejności: Warszawa, 2008.07.
Każdy list powinien być opatrzony informacją, gdzie został napisany. Nazwa miasta lub miejscowości poprzedza datę powstania listu i jest od niej oddzielona przecinkiem.
3. Ćwiczenia
1. Gdzie w piśmie urzędowym lub liście oficjalnym powinna znajdować się data i nazwa miejscowości nadania. W lewym górnym czy w prawym górnym rogu, powyżej czy poniżej formuły grzecznościowej rozpoczynającej list?
2. Czy nazwa miejscowości, w której powstał list poprzedza datę jego napisania czy po niej następuje?
3. Jak prawidłowo przeczytać datę – 24 lipca 2008?
4. Jeśli list powstał w Krakowie, 17 maja, w 2006 roku to jak będzie wyglądał zapis tych elementów w liście?
5. Co znajduje się na samej górze listu oficjalnego – adres autora czy miejsce i data nadania?
Zobacz odpowiedź
1.Datę umieszczamy w prawym górnym rogu kartki.
2.Nazwa miejscowości poprzedza datę.
3.Dwudziesty czwarty lipca. (dla ułatwienia można mówić: dwudziesty czwarty dzień lipca – wtedy błędu nie popełni się na pewno)
4.Kraków, dnia 17.05. 2005 lub Kraków, dnia 17 maja 2005 lub Kraków 2005-05-17.
5.Na samej górze, w lewym górnym rogu znajduje się adres autora. Data znajduje się poniżej, w prawym górnym rogu.
4. Słowem praktyka
Jeśli chodzi o zapis daty warto pamiętać o tym, że praktyczne jest pisanie nazwy miesiąca słownie: 28 lipca 2008 – wtedy kropkę stawiamy tylko na końcu. Ważne jest jednak nie tylko to, w jaki sposób datę zapisujemy, ale także – w jaki sposób ją czytamy, a to zapis tego rodzaju ułatwia. (często popełniany błąd to odczytywanie daty 28.07.2008 jako dwudziesty ósmy lipiec).
Polecamy zapoznanie się z pozycjami: Drygalski Z., Rozmiarek J., Listy i pisma użytkowe. 500 gotowych wzorów, Książka i Wiedza, Warszawa 2003; oraz H. i T. Zgółkowie, Językowy savoir-vivre. Praktyczny poradnik posługiwania się polszczyzną w sytuacjach oficjalnych i towarzyskich, wydanie dowolne.
5. Do źródeł
Przy dzisiejszym odcinku skorzystaliśmy z:
Encyklopedii języka polskiego pod red. S. Urbańczyka,
Słownika współczesnego języka polskiego pod red. A. Markowskiego,
Wielkiego słownika pod red. E. Polańskiego,
Poradnika – Listy i pisma użytkowe. 500 gotowych wzorów, Z. Drygalskiego i J. Rozmiarek, wyd. w Warszawie 2003.
