Paroksyzm – atak, gwałtowne wystąpienie lub nasilenie się objawów chorobowych. Paroksyzm może również odnosić się do emocji i przeżyć. Oznacza wówczas krótkotrwały, ale bardzo intensywny przejaw jakichś uczuć, np. paroksyzm gniewu, rozpaczy, zazdrości. gr. paroksysmós - bodziec, podrażnienie, rozgoryczenie. Paroksyton – wyraz z akcentem na sylabie przedostatniej. Z kolei proparoksyton to wyraz z akcentem na...

Katastaza – w sztuce teatralnej, to moment spiętrzenia dramatycznych wydarzeń poprzedzający szczytowy punkt katastrofy. gr. katástasis - oznacza uporządkowanie, uspokojenie. Kataster – to urzędowy spis, rejestr obiektów, np. gruntów czy nieruchomości, wraz z oszacowaniem ich wartości i dochodów. Kataster jest tworzony głównie dla celów podatkowych. łac. catastrum - wykaz pogłównego. W zastosowaniu Przykład: Gdy mieszkańcy dowiedzieli się, że urzędnicy przygotowują kataster,...

Tanoreksja – uzależnienie od opalania. Tanorektyk wciąż chce być opalony, a jednocześnie, bez względu na faktyczny kolor skory, cały czas wydaje mu się, że jest zbyt blady, czyli (w jego mniemaniu) nieatrakcyjny. ang. tan - opalanie, opalenizna + gr. oreksis - pragnienie, apetyt. Bigoreksja – to choroba przejawiająca się obsesyjnym dbaniem o przyrost i utrzymanie masy mięśniowej....

Ablutofobia – to lęk przed myciem. Przejawia się chorobliwym i nieuzasadnionym lękiem przed myciem się, kąpielą czy inną formą czyszczenia własnego ciała. Ablutofobia częściej występuje u dzieci niż u dorosłych, a także jest powszechniejsza u kobiet niż u mężczyzn. łac. abluere - myć + phobia - stany lęku u neuropatów Agorafobia – to chorobliwy lęk przed otwartą...

Pryncypialny – to inaczej zasadniczy, trzymający się zasad. łac. principalis – główny Pryncypalny – to przymiotnik określający rzecz lub osobę najważniejszą, główną, naczelną. łac. principialis – coś początkowego. Skojarzenie, które może pomóc w niemyleniu przymiotników to nieco przestarzały już wyraz pryncypał na określenie dyrektora lub zwierzchnika. W zastosowaniu Przykład: Trudno pracować z tak pryncypialnym i mało elastycznym szefem, z drugiej z strony...

Decydent – to osoba lub grupa osób odpowiedzialna za podjęcie decyzji. łac. decernere - decydować, postanawiać. Dysydent – to inaczej opozycjonista w autokratycznie rządzonym kraju, osoba niezgadzająca się z powszechnie obowiązującą w jej państwie ideologią; kiedyś decydentem określano innowierców. łac. dissidere - siedzieć po przeciwnej stronie, nie zgadzać się. W zastosowaniu Przykład: Komunikaty PR-owe to przekazy mające wpłynąć na postrzeganie danej...

Libertyn – to inaczej sceptyk w sprawach religijnych, antyklerykał. fr. libertin - znaczenie jak wyżej albo rozpustnik Liberał – to zwolennik liberalizmu, poglądu opartego na indywidualistycznej koncepcji człowieka, dążącej do zagwarantowania swobody działania jednostkom i usunięcia interwencji państwa (głównie w kwestiach gospodarczych i politycznych). łac. liberalis – wolnościowy, szczodry; hiszp. liberales – czyli Wolnościowcy to nazwa hiszpańskiego stronnictwa z pocz....

Egotysta – inaczej egotyk, to osoba przesadnie skupiająca własną i innych uwagę na sobie i swoich uczuciach - niezależnie czy są one pozytywne czy negatywne. Egocentryk - osoba traktująca siebie jako środek wszystkiego, ujmująca rzeczywistość w sposób skrajnie subiektywny, inaczej "pępek świata". Egocentryk stawia siebie, zgodnie z nazwą, w centrum wszelkich wydarzeń,...

Ekspat – to wysokiej klasy specjalista, który dobrowolnie opuścił kraj i pracuje za granicą; dopuszczalna jest także forma „ekspata". Ekspatriacja natomiast ma dwa przeciwne znaczenia - oznacza albo dobrowolne opuszczenie ojczyzny, albo wręcz przeciwnie - przymusowe wydalenie obywatela z jego kraju. łac. expatriare - opuszczać ojczyznę. Ekspiacja – to inaczej pokuta, okupienie winy. Ekspiacja dotyczy...

Agorafobia – to chorobliwy lęk przed otwartą przestrzenią. Cierpiący na agorafobię odczuwa lęk przed wyjściem z domu, pójściem do kina czy restauracji, samotnym podróżowaniem, wejściem do sklepu etc. Agorafobia może objawiać się różnego rodzaju natręctwami, depresją, dusznością czy zawrotami głowy. Przeciwieństwem agorafobii jest klaustrofobia, czyli chorobliwy lęk przed przebywaniem w...