3 marca 2025 roku zapadły decyzje w sprawie nieprawidłowego oznaczania materiałów reklamowych na Instagramie. Prezes UOKiK ukarał Filipa Chajzera, Dorotę Rabczewską i Małgorzatę Rozenek‑Majdan. Łącznie nałożono na nich niemal pół miliona złotych kary.
Jak podkreśla prezes UOKiK, Tomasz Chróstny, działania urzędu antymonopolowego w ostatnim czasie w dużej mierze skupiają się na ochronie użytkowników mediów społecznościowych przed ukrytymi reklamami. „Monitorujemy rynek, przyglądamy się branży i weryfikujemy działania platform społecznościowych. Influencerzy, którzy nie stosują się do obowiązującego prawa, mogą spodziewać się konsekwencji” – przekazał. „Twórcy, którzy nie oznaczają treści sponsorowanych w sposób jednoznaczny, czytelny i zrozumiały, działają nieuczciwie – wprowadzają w błąd, ukrywając komercyjny charakter publikowanych materiałów. Zaburza to także konkurencję pomiędzy influencerami działającymi uczciwie i wpływa na wizerunek całej branży” – podkresla Chróstny.
Wspomniana trójka influencerów promowała w swoich kanałach w mediach społecznościowych produkty różnych marek bez jednoznacznych oznaczeń reklam. Jak zauważa UOKiK, publikacje komercyjne były podobne do materiałów neutralnych, np. sugerowały spontaniczność wyboru produktu lub odpowiedź na pytania odbiorców. Zdarzało się, że były oznaczane jedynie wzmianką o marce, niejednoznacznie lub w niewidocznych miejscach.
Filip Chajzer publikował reklamowe treści na zlecenie kilkudziesięciu różnych podmiotów, takich jak Thai Bali Spa, New Balance czy salon Skody Auto Wimar. W swoich komercyjnych wpisach oznaczał jedynie markę. Po postawieniu zarzutów zdarzało się, że stosował rekomendowane hashtagi, jednak zamieszczał je na końcu opisu, co czyniło je niewidocznymi na pierwszym etapie zapoznawania się z publikacją. Jak podkreśla UOKiK, konsumenci mają prawo wiedzieć przed zapoznaniem się z materiałem, czy jest on reklamą. Prezes UOKiK nałożył na firmę Filip Chajzer Warsaw Media ponad 80 tys. zł kary.
Dorota Rabczewska (Doda) prowadziła wiele płatnych działań promocyjnych, m.in. na zlecenie agencji reklamowej WhitePress, a także marek Activlab czy Rainbow Tours. Zazwyczaj reklamowe materiały oznaczała jedynie przez wskazanie nazwy marki lub przez oznaczenie „#współpraca”, które jednak widoczne było dopiero po rozwinięciu opisu. Jak ujawnia UOKiK, influencerka twierdziła, że jej fani i tak wiedzą, z którymi markami zawarła współpracę reklamową. Prezes UOKiK nałożył na firmę Queen Records Dorota Rabczewska karę w wysokości ponad 190 tys. zł.
Małgorzata Rozenek-Majdan działała reklamowo na rzecz kilkudziesięciu podmiotów, w tym Henkel Polska, Noyo Pharm, Oceansapart oraz AllNutrition. W publikowanych materiałach reklamowych wskazywała jedynie nazwę marki oraz nieregularnie stosowała rekomendowane oznaczenia, jednak – jak ujawnia UOKiK – w sposób niemal niewidoczny. Wielokrotnie sugerowała też, że stosowanie reklamowanych produktów jest jej osobistym wyborem lub ukrywała promocyjne treści pod pozorem odpowiedzi na pytania od obserwatorów. Udostępniała też kody rabatowe bez informacji, że otrzymuje za to wynagrodzenie. Prezes UOKiK nałożył na Rozenek-Majdan ponad 220 tys. zł kary.
Jak dowiadujemy się, decyzje nie są prawomocne, a influencerom przysługuje możliwość odwołania do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Urząd podkreśla, że każdy przedsiębiorca powinien informować o komercyjnym charakterze publikowanych treści w sposób niebudzący żadnych wątpliwości. Oznaczenie powinno być jednoznaczne i wykonane od razu w momencie publikacji w widocznym miejscu, np. na początku opisu lub nagrania. Więcej o zasadach oznaczania treści komercyjnych można przeczytać w Rekomendacjach Prezesa UOKiK. (kn)
Zdjęcie główne: instagram.com/filip_chajzer/ instagram.com/dodaqueen/ instagram.com/m_rozenek
