Organizacja fact-checkingowa Demagog postanowiła sprawdzić, ile obietnic zrealizował Andrzej Duda w ciągu swojej pięcioletniej kadencji prezydenckiej. Wyniki przedstawiono w specjalnym raporcie „5 lat prezydentury Andrzeja Dudy”.
„Pod naszą fact-checkerską lupę wzięliśmy nie tylko złożone przez niego obietnice, ale także inne aktywności prezydenta. Przyjrzeliśmy się jego inicjatywom ustawodawczym, przeanalizowaliśmy argumentację stojącą za każdym wetem czy wnioskiem kierowanym do Trybunału Konstytucyjnego. Ciekawie prezentują się również statystyki nominacji sędziowskich czy profesorskich” – komentuje redaktor naczelny Demagoga, Paweł Terpiłowski.
Demagog przyjrzał się 30 obietnicom, które podzielone zostały na trzy kategorie: zrealizowane, częściowo zrealizowane i niezrealizowane. Stworzono również cztery kategorie dodatkowe: zrealizowane z opóźnieniem, w trakcie realizacji, zamrożone oraz działania niepodjęte.
Jak wynika z raportu, Andrzej Duda ma na swoim koncie 13 zrealizowanych obietnic. Wśród nich znalazły się:
– 500+ (rządowy program wspierający rodziny z dziećmi),
– zniesienie obowiązku szkolnego dla sześciolatków,
– program Mieszkanie+ (zwiększenie dostępu do mieszkań dla najuboższych, wykluczonych społecznie oraz poprawa warunków mieszkaniowych),
– dwa projekty ustaw dotyczące obniżenia wieku emerytalnego oraz podniesienia kwoty wolnej od podatku,
– obniżenie wieku emerytalnego,
– podniesienie kwoty wolnej od podatku,
– ustawa o ziemi (której założeniem było zablokowanie możliwości kupna ziemi przez cudzoziemców i brak pozwolenia na uwolnienie obrotu gruntami),
– Narodowa Rada Rozwoju (kontynuacja inicjatywy Lecha Kaczyńskiego; jest to gremium konsultacyjno-doradcze, które – jak tłumaczy Demagog – pełni funkcję forum konsultacyjnego oraz grona eksperckiego, przygotowującego dla prezydenta ekspertyzy, oceny i opinie na temat koncepcji merytorycznych do opracowywanych przez niego projektów ustaw),
– Rada Przedsiębiorczości (gremium konsultacyjno-doradcze, którego głównym założeniem jest stworzenie forum wymiany doświadczeń między środowiskiem naukowym – ekspertami z dziedziny gospodarki i zarządzania a praktykami biznesu – a także prezesami polskich przedsiębiorstw, które odniosły sukces, w tym firm, które zostały wyróżnione Nagrodą Gospodarczą Prezydenta RP – tłumaczy Demagog),
– przywrócenie ośmioletniej szkoły podstawowej i czteroletniego liceum,
– likwidacja bankowego tytułu egzekucyjnego (dokumentu uprawniającego banki do wszczęcia egzekucji za niespłacone przez klienta zadłużenie, po nadaniu im klauzuli wykonalności przez sąd),
– obniżenie podatku CIT dla mikroprzedsiębiorców,
– stworzenie instytucji rzecznika klientów banków.
Obietnic częściowo spełnionych Demagog znalazł dziewięć. Należą do nich:
– stworzenie systemu emerytalnego dla osób zajmujących się domem i wychowujących dzieci (Demagog tłumaczy, że powstał program Mama+, który realizuje założenia obietnicy, ale nie ma charakteru powszechnego),
– fundusz wsparcia zatrudnienia i fundusz wsparcia młodych przedsiębiorców (jak wyjaśnia Demagog, Andrzej Duda nie podjął w tym kontekście żadnej inicjatywy ustawodawczej, ale wspiera młodych przedsiębiorców przez organizowanie spotkań networkingowych promujących polskie start-upy, a także działalność Rady ds. Przedsiębiorczości),
– przywrócenie prokuratury pod kontrolę rządu (Andrzej Duda wyraźnie zaznaczał, że to on złoży projekt ustawy; ostatecznie został on złożony przez grupę posłów kilka miesięcy po inauguracji prezydentury),
– bezpłatne przedszkola (zniesiono możliwość pobierania przez organ prowadzący opłat za pobyt 6-letniego dziecka w publicznej placówce wychowania przedszkolnego, jednak dotacje na ten cel nie są rozdzielane pomiędzy poszczególne przedszkola, a pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego),
– gabinet lekarski i stomatologiczny w każdej szkole (według podpisanej przez Dudę ustawy każda szkoła zobowiązana jest do zorganizowania opieki stomatologicznej, jednak nie musi być ona zapewniona na terenie szkoły; nie wprowadzono również gabinetów lekarskich),
– program 1400 mld zł na inwestycje (wprowadzono rządową „Strategię na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”, jednak stopa inwestycji nie zbliżyła się w ostatnich latach do zakładanego minimalnego poziomu 22 proc.),
– odliczenie inwestycji w przedsiębiorstwo od podatku (w kwestii podwójnego odliczenia od podatku wydatków na innowacje, obietnica prezydenta została zrealizowana, wprowadzono również skromną ulgę dotycząceą jednorazowego odpisu amortyzacyjnego sumy od 10 tys. zł do 100 tys. zł, które zostały przeznaczone na maszyny i urządzenia – tłumaczy Demagog),
– specjalne strefy ekonomiczne (Andrzej Duda podpisał ustawę o wspieraniu nowych inwestycji, zastępującą obowiązujące dotychczas rozwiązania wyznaczone ustawą o specjalnych strefach ekonomicznych, jednak nie ma żadnych informacji na temat obiecywanego „Paktu dla Śląska”),
– pomoc dla frankowiczów (Andrzej Duda podpisał dwie ustawy przewidujące pomoc dla kredytobiorców i skierował do Sejmu m.in. projekt ustawy o przewalutowaniu kredytu – zapis został jednak odrzucony przez parlament).
Niezrealizowanych obietnic Demagog wymienia osiem. Dotyczą one:
– programu „Polska – mój dom” (zakładającego m.in. wsparcie dla młodych, zakładających działalność gospodarczą),
– walki z kłamstwami historycznymi (Andrzej Duda obiecał powołanie odpowiedniej komórki prawnej do walki ze sformułowaniami takimi jak „polskie obozy koncentracyjne”, jak tłumaczy Demagog, prawna ochrona „dobrego imienia” Polski nie doczekała się instytucjonalizacji),
– likwidacji podatku VAT na ubranka dziecięce,
– złożenia projektu ustawy o sześciolatkach dla rocznika 2009 (według założenia tylko dzieci urodzone w tym roku nie miałyby obowiązku pójścia do szkoły w wieku sześciu lat),
– Polskiej Szkoły Dyplomacji (powstała ona ostatecznie z decyzji Ministerstwa Spraw Zagranicznych),
– likwidacji systemu testowego (czyli zniesienia obowiązku egzaminowania uczniów na zakończenie pewnego etapu edukacji),
– przeznaczenia 2 proc. PKB na naukę i badania,
– uniemożliwienia odrzucenia projektu obywatelskiego ustawy przed drugim czytaniem.
Demagog tłumaczy, że przeprowadzane przez niego badania mają aspekt jakościowy – organizacja odpowiada na pytania, jak politycy budują swoje wypowiedzi, gdzie wprowadzają odbiorców w błąd i w jakich kwestiach są ekspertami. Fact-checking przeprowadzany jest w czterech krokach: czy wypowiedź zawiera weryfikowalne fakty, sprawdzenie faktów w wiarygodnych źródłach, wystawienie oceny na podstawie źródeł oraz możliwość wprowadzenia poprawek już po publikacji.
Pełny raport można znaleźć na stronie. (ak)
