Pod koniec lutego 2025 roku media obiegła informacja o zawiadomieniu przygotowanym przez Polską Fundację Narodową (PFN) o możliwości popełnienia przestępstwa. Sprawa dotyczy działań byłych władz PFN i obejmuje zidentyfikowane nieprawidłowości, które naraziły organizację na straty. Szkodę w majątku PFN szacuje się łącznie na blisko 30 mln zł.
Polska Fundacja Narodowa powstała w 2016 roku. Założeniem działalności organizacji miało być budowanie polskiej marki, wykorzystując przy tym potencjał spółek Skarbu Państwa. Fundacja została założona przez 17 spółek państwowych, w tym m.in. Eneę, GPW, KGHM, Lotos, Orlen, PGE, PGNiG, PKO Bank Polski, PZU czy Tauron.
Część informacji na temat strat poniesionych przez organizację została ujawniona już przez media, w tym tvp.info.pl czy onet.pl. Zostały one potwierdzone podczas konferencji prasowej zorganizowanej przez obecny zarząd PFN 28 lutego 2025 roku.
Podczas konferencji w sprawie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez poprzednie władze organizacji, PFN poinformowało, że zamierza skierować sprawę do Prokuratury Krajowej. „Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, które zostało przygotowane przez Polską Fundację Narodową dotyczy działań byłych członków zarządu PFN oraz osób zarządzających na wysokim szczeblu i obejmuje zidentyfikowane nieprawidłowości, które w ocenie PFN mogą wypełniać znamiona czynów zabronionych” – czytamy w informacji prasowej przesłanej po konferencji do mediów.
Zawiadomienie obejmuje działanie PFN m.in. w ramach takich projektów jak „Sprawiedliwość”, „Polska 100”, („I Love Poland”), „Portal Polska”, „Polskie Dziedzictwo-Wschód” i „Zwiastun”. Zidentyfikowane przez PFN nieprawidłowości obejmują również działanie osób prowadzących sprawy PFN w latach 2017-2024 w zakresie zawierania niekorzystnych umów z pracownikami PFN oraz podmiotami trzecimi oraz wytransferowania środków finansowych fundacji bez dostatecznego uzasadnienia.
Na tym etapie PFN szacuje szkodę w swoim majątku na kwotę co najmniej 29 878 871 zł. Jak podkreślają przedstawiciele organizacji, to więcej niż 29-krotność określonej w kodeksie karnym szkody w wielkich rozmiarach.
Jakich nieprawidłowości miały dopuścić się poprzednie władze PHN?
- Projekt „Sprawiedliwość”: zawiadomienie w tym zakresie dotyczy nawiązania przez PFN współpracy z firmą Solvere oraz dwoma domami mediowymi na przeprowadzenie kampanii „Sprawiedliwe Sądy”. W ocenie organizacji oraz na podstawie ustaleń przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy oraz Okręgowy w Warszawie realizacja tej inicjatywy była sprzeczna ze statutem PFN. Szkoda, jaką poniosła organizacja w związku z tym projektem, wynosi niemal 8,5 mln zł.
- „Polska 100”, „I love Poland”: nieprawidłowości w tym zakresie wynikają z nawiązania współpracy z fundacją Navigare bez szczegółowej weryfikacji statusu podmiotu. W wyniku tego PFN musiało ponieść nieuzasadnione nakłady finansowe szacowane na co najmniej 200 tys. zł.
- „Portal Polska”: sprawa dotyczy działań byłych członków zarządu polegających na wytransferowaniu środków finansowych PFN na rzecz Fundacji Edukacja bez Granic bez uzasadnienia ekonomicznego i należytego zabezpieczenia interesu PFN. Straty dla organizacji szacowane są na 200 tys. zł.
- Projekty „Polskie Dziedzictwo-Wschód” i „Zwiastun”: zawiadomienie dotyczy wytransferowania przez byłych członków zarządu PFN kwoty ponad 12,5 mln zł na rzecz podmiotu litewskiego celem realizacji wskazanych projektów. Z informacji, które posiada PFN wynika, że wskazany podmiot nie podejmował ani nie podejmuje jakichkolwiek aktywności w tym zakresie.
- Nawiązanie współpracy z TV Republika: w tym zakresie byłym władzom PFN zarzuca się nawiązanie współpracy oraz cykliczne finansowanie TV Republika bez dostatecznego uzasadnienia ekonomicznego. Straty w majątku PFN wynikające z nawiązania współpracy oszacowano na co najmniej 8 mln zł.
Ponadto zawiadomienie obejmuje zawieranie niekorzystnych umów z członkami zarządu PFN. Dotyczy to nieuzasadnionych i sprzecznych z interesami majątkowymi organizacji działań polegających na zawarciu z byłymi pracownikami aneksów do umów o pracę oraz umów o zakazie konkurencji.
„Zawiadomienie skierowane jest do Prokuratury Krajowej z uwagi na charakter sprawy oraz jej doniosłość społeczną, jak i również z uwagi na zakres szkody przekraczającej wielokrotnie pułap określany przez kodeks karny jako szkoda w wielkich rozmiarach. Sprawa jest szczególnie istotna w perspektywie społecznej, gdyż środki finansowe wydatkowane przez PFN pochodzą od fundatorów – spółek Skarbu Państwa” – podkreślają przedstawiciele PFN.
Organizacja zastrzega ponadto, że w dalszym ciągu prowadzone są działania audytowe, a ich wstępna ocena wskazuje na możliwość rozszerzenia złożonego zawiadomienia. Okres poddany audytowi w PFN dotyczy lat 2017-2024. (kn)
