31 marca 2025 roku wystartowała inicjatywa społeczna przeciwko stygmatyzacji ofiar przemocy seksualnej. Agencja OpusB, która od lat angażuje się w działania dotyczące roli kobiet oraz równości płci, razem z Fundacją Centrum Praw Kobiet (CPK) przygotowały kampanię „Ona temu winna?”. Ma ona na celu zmianę postaw społecznych wobec ofiar napaści seksualnych oraz przełamywanie krzywdzących stereotypów.
„W Polsce co 20 minut dochodzi do gwałtu, a ofiary często są obwiniane za to, co je spotkało. Dlaczego? Bo w naszym społeczeństwie panuje przekonanie, że kobieta sama jest sobie winna i sama się o to prosiła – strojem czy zachowaniem. Bo zamiast potępiać sprawców, szuka się winy w ofiarach” – zwracają uwagę inicjatorzy akcji.
Tytuł kampanii „Ona temu winna?” sformułowany w formie pytania ma naświetlić fałszywość tezy, że to ofiara odpowiada za zachowanie sprawcy. W przygotowanej koncepcji wizualnej wykorzystano motyw z wyhaftowanym czerwoną nitką tytułowym pytaniem.
Materiały powstałe w ramach akcji mają demaskować najczęściej pojawiające się mity na temat „przyczyn” gwałtu: samotne podróżowanie, wyzywający ubiór, bieganie po zmroku, picie alkoholu, brak krzyku czy przemoc seksualną w małżeństwie.
„Symbolika haftu ma nawiązywać do etykiet, które społeczeństwo »przyszywa« ofiarom przemocy seksualnej. Mroczne, czarno-białe kreacje, przełamane mocnym, czerwonym akcentem, mają sprowokować ludzi do zatrzymania się w codziennym pędzie i zmusić do refleksji nad tym, jak często powielamy stereotypy i niesłusznie obwiniamy ofiary” – wyjaśnia Grzegorz Kurczap, Art Director w Opus B, autor koncepcji wizualnej kampanii.
W ramach inicjatywy powstało także sześć spotów, które mają obalać krzywdzące stereotypy na temat ofiar przemocy seksualnej. Motywem przewodnim filmów jest parafraza znanej przyśpiewki weselnej „Ona temu winna”.
Spoty będą emitowane w TVP, sieci kin Helios oraz w wybranych kinach zrzeszonych w Sieci Kin Studyjnych. Kreacje pojawią się także na nośnikach Digital Cityscreen w Warszawie, Poznaniu oraz we Wrocławiu.
Kampania potrwa do 13 kwietnia 2025 roku. W tym czasie w kanałach CPK w social mediach będą pojawiały się materiały, których celem jest nie tylko naświetlenie skali problemu, lecz także obalenie powszechnych mitów i przekazanie cennych wskazówek, w jaki sposób wspierać ofiary napaści seksualnych.
W ramach inicjatywy na stronie cpk.org.pl/wspieramnieobwiniam będą pojawiały się treści na temat tego, w jaki sposób można wspierać ofiary gwałtu oraz jak uzyskać pomóc, gdy doświadczyło się przemocy seksualnej.
W akcję zaangażowani są też influencerzy. Będą oni publikować w swoich kanałach w mediach społecznościowych informacje o kampanii, a także edukować o problemie i zachęcać swoich obserwatorów do dołączenia do akcji oraz pomocy w zmianie sposobu, w jaki mówi się o ofiarach napaści seksualnych.
Partnerem głównym kampanii „Ona temu winna?” została marka Dr.Max. Partnerami medialnymi jest RMF MAXX oraz „Glamour”. Jako partnerzy zaangażowali się także: Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe, AMS, sieć kin Helios, Stowarzyszenie Kin Studyjnych, Instytut Monitorowania Mediów, Dcode Media oraz firma odzieżowa Mercur, która wprowadziła do swojej kolekcji limitowaną edycję t-shirtów kampanijnych. Dochód ze sprzedaży tych koszulek zostanie w całości przekazany na cele statutowe Fundacji Centrum Praw Kobiet.
Inicjatywę swoim patronatem honorowym objęli również niemal wszyscy Wojewodowie: Małopolski, Wielkopolski, Kujawsko-Pomorski, Pomorski, Warmińsko-Mazurski, Dolnośląski, Śląski, Lubelski, Opolski, Świętokrzyski, Zachodniopomorski, Podkarpacki, Mazowiecki, a także Marszałkowie Województw: Mazowieckiego, Dolnośląskiego, Kujawsko-Pomorskiego i Pomorskiego.
Za koncepcję kreatywną kampanii i jej realizację odpowiada agencja reklamowa Opus B. Udźwiękowieniem spotów zajęło się Studio RS Media, przyśpiewkę wykonali Anna Sieczka, Kinga Czaja i Rafał Ślusarczyk, a głosu do spotów użyczył Arek Jakubik – aktor, lektor oraz scenarzysta filmowy i teatralny. (kn)
