14 listopada 2019 roku – w Dniu Czystego Powietrza – na Rynku w Oświęcimiu pojawiły się kilkumetowe płuca, które przez 14 dni będą „oddychały”. To instalacja przygotowana przez Polski Alarm Smogowy w ramach akcji „Zobacz czym oddychasz” . Przy dużym smogu będzie można zaobserwować zmianę koloru płuc umieszczonych na billboardzie, spowodowaną zanieczyszczeniami unoszącymi się w powietrzu. Oprócz tego instalacja posiada czujnik, który wyświetla bieżące stężenie PM10 (mieszanin zawieszonych w powietrzu cząsteczek o średnicy nie większej niż 10 μm) w danej godzinie.
Magdalena Kozłowska z Polskiego Alarmu Smogowego tłumaczy, że przez kampanię organizatorzy chcą zwrócić uwagę odbiorców na to, że zanieczyszczenia powietrza są często niewidzalne, a ono samo, zwłaszcza w okresie zimowym, przepełnione jest drobnym i szkodliwym dla człowieka pyłem, który pozostaje w organizmie.
„Zobacz czym oddychasz” ma pokazać „dramatyczną” jakość powietrza spowodowaną spalaniem węgla i drewna w gospodarstwach domowych. „Pomimo obowiązujących uchwał antysmogowych, tempo wymiany »kopciuchów« w Polsce jest zbyt wolne. W samej Małopolsce spośród pół miliona kotłów na węgiel i drewno w ubiegłym roku wymieniono zaledwie 16 tysięcy. Do zakończenia procesu wymiany najgorszej jakości kotłów mieszkańcy nie mają dużo czasu. W województwie małopolskim i mazowieckim uchwały antysmogowe wyznaczają termin do końca 2022 roku” – tłumaczy Magdalena Kozłowska.
Skupienie się głównie na województwie małopolskim jest spowodowane najwyższym w kraju stężeniem rakotwórczego benzopirenu odnotowanego w Nowym Targu w 2018 roku – norma została przekroczona 18-krotnie. Emisja z ogrzewania gospodarstw domowych odpowiada za około połowę emitowanych w Polsce pyłów PM10 i aż 84 proc. rakotwórczego benzopirenu – czytamy na stronie Polskiego Alarmu Smogowego.
Akcja poza Oświęcimiem będzie realizowana w Czernichowie, Wieliczce, Zabierzowie i Niepołomicach. Do kampanii włączyła się również Warszawa (w terminie 29.01-12.02.2020). (kd)
