Wszystkie przedsiębiorstwa spodziewają się kryzysu w przyszłości, ale nie każde jest na niego odpowiednio przygotowane – wynika z badania PwC „Global Crisis Survey”, w którym wzięło udział ponad 2000 firm z 43 krajów. Wśród głównych problemów wskazywano m.in. brak osoby, która zarządzałaby wszelkimi działaniami w sytuacji kryzysowej. Aż 54 proc. polskich respondentów nie wypracowało formalnego podziału odpowiedzialności.
Nie czy, ale kiedy i co
Kryzysy mają wiele wymiarów i odcieni, rzadko występują też samodzielnie i zazwyczaj jeden wynika z drugiego – piszą w raporcie eksperci PwC. Respondenci wskazywali, że ich firma doświadczyła m.in. problemów operacyjnych (takich jak przerwanie łańcucha dostaw, zakłócenie ważnego procesu czy błąd w przygotowaniu produktu), technologicznych (usterka techniczna, cyberatak) i humanitarnych (katastrofa naturalna). Utrata płynności finansowej była najczęściej wskazywanym rodzajem kłopotów (23 proc.).
Każdy region świata charakteryzuje się też innymi częstymi kryzysami: dla przykładu, o ile w przypadku Europy Środkowo-Wschodniej najwięcej wskazań miały kwestie finansowe i rynkowe (zagrożenie ze strony konkurencji), o tyle w Stanach Zjednoczonych za główne problemy uznawano katastrofy naturalne i cyberataki.
PwC zwraca jednak uwagę, że problemy, które najczęściej dotykają firmy i sieją w nich największe spustoszenie, wcale nie muszą być tymi, które trafiają na pierwsze strony gazet. Raport zwraca uwagę, że może to być martwą strefą strategii postępowania kryzysowego – dla przykładu, choć firma przygotowała strategię działania w przypadku kłopotów z wyciekiem danych, to zaskoczyć ją może np. próba wrogiego przejęcia.
Polskie firmy najbardziej boją się tego, czego jeszcze nie doświadczyły – wynika z badania. O ile niewielu respondentom przydarzyły się problemy z terroryzmem czy klęskami żywiołowymi, o tyle według kilkudziesięcioprocentowego odsetka odpowiedzi to właśnie te czynniki mogą okazać się kryzysogenne. Polskie firmy nie boją się natomiast problemów wynikających z nadużyć zarządu, ponieważ ok. 25 proc. miała z nimi styczność w przeszłości – czytamy w raporcie.
PwC dowiedziało się jednak, że 33 proc. respondentów stwierdziło, że po zakończeniu sytuacji kryzysowej nie wprowadziło żadnych zmian w procesie zarządzania. „Globalnie 80 proc. fim, które wyszły z kryzysu wzmocnione, nie popełniło tego błędu” – uczula firma konsultingowa.
Dobra komunikacja i praca zespołowa
Jak się przygotować? PwC podaje kilka rad, sformułowanych na podstawie wyników badania:
1. Ulokuj w budżecie odpowiednie środki na zarządzanie kryzysowe, zanim firma napotka problemy. PwC podaje, że zrobiło to 41 proc. respondentów, którzy zadeklarowali wyjście z kryzysu w lepszej sytuacji niż na jego początku.
2. Przygotuj zespół, który będzie odpowiedzialny za działania kryzysowe, oraz strategię działania. Powinien mieć lidera i zostać przeszkolony. Działanie zarządzania kryzysowego należy przetestować kilkakrotnie, na przykład w drodze symulacji. „Być przygotowanym nie oznacza, że da się przewidzieć każdą ewentualność. Upewnij się, że twój plan nie ogranicza się do jednego scenariusza lub dwóch. Uczyń go na tyle elastycznym, by był przydatny w różnych przypadkach” – radzi PwC w anglojęzycznej wersji raportu.
3. Podejmuj decyzje oparte na faktach i nie skupiaj się wyłącznie na dwóch-trzech grupach interesariuszy. Ważna jest zarówno komunikacja wewnętrzna, jak i zewnętrzna; liczą się nie tylko media branżowe, ale też społecznościowe i inne.
4. Ucz się na błędach. 8 na 10 respondentów, którzy deklarowali pozytywne wyjście z kryzysu, przeprowadziło po jego zakończeniu analizę przyczyn i skutków. Sformułowanie na jej podstawie propozycji zmian pomoże firmie zabezpieczyć się przed powtórzeniem złego scenariusza – czytamy.
5. Działaj zespołowo. Ponad 90 proc. badanych, którzy uznali, że ich firma wyszła z kryzysu silniejsza, potwierdzili, że prace poszczególnych komórek organizacyjnych były koordynowane.
O badaniu:
W badaniu PwC „Global Crisis Survey” wzięło udział ponad 2000 firm z 43 krajów, w tym 94 z Polski. Respondenci pochodzili z 25 branż, 64 proc. z nich należało do kadry zarządzającej, a 36 proc. to szefowie działów. Przedstawiciele firm łącznie przeszli przez 4500 kryzysów, których przypadki były w badaniu analizowane.
Zdjęcie główne: fot. Alex E. Proimos [CC BY 2.0]
