24 kwietnia 2024 roku Parlament Europejski zatwierdził nowe rozporządzenie, które ma na celu walkę ze stale rosnącą ilością odpadów, uregulowanie zasad rynku wewnętrznego, a także pobudzenie gospodarki o obiegu zamkniętym.
Jak podaje Parlament Europejski, łączna ilość odpadów w UE wzrosła z 66 mln ton w 2009 roku do 84 mln ton w 2021 roku. Ponadto, każdy Europejczyk wygenerował 188,7 kg odpadów w postaci zużytych opakowań w 2021 roku. Według szacunków, liczba ta ma wzrosnąć do 209 kg w 2030 roku, jeśli nie zostaną podjęte żadne działania.
Wstępnie uzgodnione z Radą Europejską przepisy obejmują redukcję opakowań – 5 proc. do 2030 roku, 20 proc. do 2035 roku i 15 proc. do 2040 roku. Wymagają także od krajów UE zmniejszenia ilości odpadów w postaci opakowań z tworzyw sztucznych. W celu ich ograniczenia ustalono maksymalny współczynnik pustej przestrzeni na poziomie 50 proc. w opakowaniach zbiorczych, transportowych i e-commerce. Producenci i importerzy będą zmuszeni do zapewnienia minimalizacji wagi i objętości opakowań.
Zakaz niektórych rodzajów jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych ma wejść w życie do 1 stycznia 2030 oku. Są to odpady obejmujące m.in. pojemniki na nieprzetworzone świeże owoce i warzywa, opakowania na żywność i napoje napełniane i spożywane w kawiarniach i restauracjach, miniaturowe opakowania na produkty toaletowe i lekkie plastikowe torby na zakupy, a także pojemniki na pojedyncze porcje produktów, takie jak przyprawy, sosy czy cukier.
Przepisy obejmują także zakaz stosowania tak zwanych „wiecznych chemikaliów”, czyli per- i polifluorowanych substancji alkilowych lub PFAS, powyżej pewnych progów w produkcji opakowań, które mają kontakt z żywnością.
Do 2030 roku przewidziano wprowadzenie zasad dotyczących ponownego użycia opakowań na napoje alkoholowe i bezalkoholowe, z wyjątkiem m.in. mleka, wina aromatyzowanego czy napojów spirytusowych, opakowań transportowych i sprzedażowych oraz opakowań zbiorczych. Dystrybutorzy napojów i żywności na wynos będą zmuszeni do zaoferowania konsumentom możliwości przyniesienia własnego pojemnika. Będą oni również zobowiązani do dołożenia starań, aby do 2030 roku móc sprzedawać 10 proc. produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku.
Zgodnie z przepisami, wszystkie opakowania, z wyjątkiem lekkich opakowań z drewna, korka, tekstyliów, gumy, ceramiki, porcelany lub wosku, będą musiały nadawać się do recyklingu i spełniać odpowiednie kryteria. Ponadto, do 2029 roku 90 proc. jednorazowych plastikowych i metalowych pojemników na napoje do trzech litrów będzie musiało być zbieranych oddzielnie, czyli za pośrednictwem systemów kaucji zwrotnych lub innych rozwiązań.
Rada musi formalnie zatwierdzić przepisy, zanim wejdą one w życie. (ao)
