Zdecydowana większość Polaków uważa, że generatywna sztuczna inteligencja (GenAI) może pomóc firmom ulepszyć ich produkty i usługi, a mimo to jedynie co piąty Polak wykorzystuje narzędzia AI w swojej pracy – wynika z raportu firmy doradczej Deloitte „Trust in AI. Polska perspektywa 2024”. Rynek AI rozwija się w szybkim tempie, jednak – jak podkreślają eksperci – aby w pełni wykorzystać nowe możliwości, konieczne jest zbudowanie zaufania do tej technologii. Najnowszy raport pokazuje, jak na ten moment kształtuje się poziom zaufania wobec narzędzi AI oraz jakie oczekiwania względem nich mają Polacy.
Jak wynika z badania Deloitte, 72 proc. ankietowanych jest zdania, że GenAI pomoże firmom ulepszyć oferowane produkty i usługi, a 68 proc. twierdzi, że narzędzia AI mogą usprawnić wykonywanie obowiązków zawodowych, m.in. dzięki automatyzacji powtarzalnych zadań. Ponadto co druga osoba podziela pogląd, że wykorzystanie tej technologii może przynieść korzyści dla społeczeństwa.
Źródło: zrzut ekranu z raportu „Trust in AI. Polska perspektywa 2024”
Mimo widocznego potencjału w rozwiązaniach AI, zaledwie 18 proc. pracowników wykorzystuje te narzędzia w celach zawodowych. Jak podkreślają eksperci, szersze udostępnienie narzędzi AI pracownikom może znacząco zwiększyć efektywność i innowacyjność polskich przedsiębiorstw, otwierając przed nimi nowe możliwości rozwoju.
Z jakich narzędzi korzystają Polacy?
Jak wynika z danych dotyczących całej Europy, połowa osób angażujących AI do swoich zawodowych obowiązków korzysta z bezpłatnych narzędzi. Tylko 1/3 otrzymuje dostęp do rozwiązań opłacanych przez pracodawcę. Co więcej, blisko 1/4 zatrudnionych sięga po narzędzia dostępne na rynku, za które płaci z własnej kieszeni.
„Podobną sytuację obserwujemy na polskim rynku, co z jednej strony bardzo wyraźnie pokazuje potrzebę uregulowania stosowania sztucznej inteligencji w firmach, a często wręcz strategicznego podejścia, a z drugiej – rozwijania własnych narzędzi dopasowanych do procesów biznesowych danej organizacji. Przejście z fazy eksperymentów do pełnego wdrożenia, wymaga doświadczenia, kompetencji i zaangażowania zespołu projektowego złożonego ze specjalistów z zakresu procesów biznesowych, technologii oraz prawa” – zwraca uwagę Amadeusz Andrzejewski, partner i lider zespołu Data & AI Deloitte w Polsce.
Z raportu wynika, że ponad połowa użytkowników korzysta z narzędzi bazujących na generatywnej sztucznej inteligencji bez zgody pracodawcy, co może się wiązać z wykorzystywaniem nieautoryzowanych rozwiązań, które nie spełniają standardów bezpieczeństwa i prywatności danych. Według ankietowanych wynika to przede wszystkim z powodu braku zapewnienia dostępu do narzędzi przez pracodawców lub ich niewielkiej funkcjonalności. Ponadto 23 proc. respondentów przyznało, że w ich organizacjach nie ma polityki dotyczącej GenAI lub pracownicy o niej nie wiedzą.
W jaki sposób budować zaufanie wobec AI?
Mimo że wyniki badania wskazują na znaczny optymizm w zakresie spodziewanych korzyści z upowszechnienia rozwiązań bazujących na GenAI, to wciąż odnotowuje się stosunkowo niski poziom zaufania wobec wykorzystania tych narzędzi w swojej codziennej pracy.
Postawy polskich respondentów wobec AI wskazują na zmienny poziom zaufania w zależności od stopnia skomplikowania zastosowania sztucznej inteligencji – przekazują eksperci. Użytkownicy zdecydowanie bardziej ufają wynikom generowanym za pomocą AI w sytuacjach obarczonych mniejszym ryzykiem, jak np. podsumowanie artykułów prasowych, a mniej w przypadku bardziej skomplikowanych zadań takich jak rekomendacje produktów finansowych czy wsparcie w procesie diagnozy medycznej.
„Uzyskane wyniki pokazują pewną lukę w zaufaniu do generatywnej AI. Uwydatnia to potrzebę priorytetowego traktowania przez firmy, organizacje i instytucje publiczne kwestii transparentności w zakresie wykorzystania AI, zapewnienia użytkownikom odpowiednich narzędzi i szkoleń oraz aktywnego podejścia do kwestii prywatności danych” – mówi Jan Michalski, partner, DCE GenAI Market Activation Leader w Deloitte.
Zbudowanie zaufania do generatywnej AI pozostaje więc kluczowe dla dalszego upowszechnienia tej technologii. Ponad połowa użytkowników AI (53 proc.) uważa, że technologia ta byłaby wykorzystywana częściej, gdyby istniały jasne regulacje prawne.
Wśród czynników istotnych w procesie budowania zaufania do AI Polacy wskazują także:
- bezpieczeństwo danych – 68 proc.,
- wpływ człowieka na przebieg procesów – 62 proc.,
- pewność co do otrzymywanych wyników – 62 proc.,
- zrozumienie, jak działają algorytmy – 60 proc.
Eksperci przewidują, że nowe regulacje wprowadzane na poziomie unijnym mogą odegrać kluczową rolę w zbudowaniu odpowiednich ram prawnych, a co za tym idzie również zaufania wobec AI.
„Biorąc pod uwagę szybki rozwój tej technologii oraz to, że część postanowień AI ACT zacznie obowiązywać już od 2 lutego 2025 roku, firmy już teraz powinny przyjąć proaktywne podejście. Powinno ono uwzględniać m.in. klasyfikację wykorzystywanych systemów AI oraz dokładne zidentyfikowanie istniejących dokumentów, procesów i odpowiedzialności w tym obszarze” – zwraca uwagę Michał Mostowik, adwokat specjalizujący się w zakresie regulacji AI z Deloitte. (kn)
O raporcie
Publikacja „Trust in AI. Polska Perspektywa 2024” powstała na podstawie opinii 30 tys. konsumentów i pracowników z 11 krajów, w tym blisko 3 tys. respondentów z Polski. Stworzenie raportu miało na celu zobrazowanie poziomu zaufania wobec generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI) oraz gotowości do wykorzystywania jej narzędzi w codziennym życiu i pracy
