Unijne dyrektywy, jak chociażby New EU Directive for non-financial disclosure przyjęta przez Parlament Europejski w kwietniu 2014 roku, nakładają obecnie na największe przedsiębiorstwa działające na terenie Unii obowiązek raportowania działań związanych ze społeczną odpowiedzialnością biznesu. Według wymogów Dyrektywy największe firmy będą zobowiązane do ujawnienia w sprawozdaniach rocznych m.in.: spraw społecznych i pracowniczych, informacji na temat poszanowania praw człowieka, informacji nt. wpływu na środowisko, prowadzonej przez siebie polityki różnorodności w kwestii płci i pochodzenia narodowościowego.
Ten obowiązek nie będzie dotyczył jednak tylko ich. Poprzez konieczność spełnienia wymogów nałożonych przez ustandaryzowane formy raportowania i specjalne indeksy CSR duże przedsiębiorstwa już zaczynają wymagać od swoich dostawców wdrażania zasad prowadzenia działań z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu.
Największe światowe koncerny już dziś w swoich zestawieniach dotyczących społecznej odpowiedzialności biznesu uwzględniają takie wskaźniki jak poziom emisji gazów cieplarnianych, inwestycje w zielone technologie, ale też wskaźniki miękkie takie jak polityka równości płci, zróżnicowanie kulturowe oraz zaangażowanie w wolontariat. Bardzo ważnym elementem programów z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu jest prowadzenie dialogu z pracownikami oraz przestrzeganie przez nich zasad kodeksów etycznych oraz dobrych praktyk funkcjonujących w sektorze.
W cały ten proces zostają wciągnięci mniejsi podwykonawcy, którzy przyczyniają się do lepszego wyniku koncernów, wprowadzając działania CSR na swoich odcinkach prac produkcyjnych lub w procesie świadczenia usług.
CSR i umiejętność jego raportowania staje się coraz bardziej istotną kompetencją w każdym z przedsiębiorstw. Jak wdrożyć je w swojej firmie? Poniżej kilka praktycznych porad jak krok po kroku należy działać na rzecz CSR.
1. Krok: Audyt
Po pierwsze zapytaj pracowników, podwykonawców oraz instytucje, z którymi współpracujesz jak mógłbyś prowadzić swoją działalność w sposób bardziej odpowiedzialny. Badanie tego, co zmieniliby w firmie pracownicy, jakie ulepszenia w sferze środowiskowej lub społecznej powinien poczynić pracodawca będą już pierwszym krokiem do społecznej odpowiedzialności biznesu, ponieważ oznaczają prowadzenie dialogu z pracownikami. To oni często najlepiej wiedzą jakie działania najlepiej wpłyną na otoczenie firmy. Przykładem może być jedna z wielkich firm consultingowych, której pracownicy wskazali, że zamiast przyczyniać się do zanieczyszczenia środowiska w miastach korzystając z transportu taksówkowego, pracownicy mogliby przesiąść się na rowery. Dla firmy jest to źródłem promocji, ponieważ może pochwalić się ona działaniem proekologicznym a jej pracownicy dodatkowo promują firmę poprzez logo znajdujące się na zakupionych rowerach.
2. Krok: Wybór priorytetów w działaniach CSR
Bardzo ważne jest, aby zajmować się problemami, które w największy sposób wpływają na oddziaływanie firmy na jej otoczenie (środowisko etc.). Oznacza to, że czasami zamiast problemami w Afryce warto zająć się kwestiami, z którymi firma na co dzień musi radzić sobie na lokalnym rynku. Przykładem może być Polska, gdzie jeszcze parę lat temu warto było skupić się na głodnych dzieciach w polskich szkołach zamiast angażować się w dożywanie dzieci w krajach trzeciego świata. W działaniach CSR chodzi też o to, by podejmowane były one adekwatnie do wpływu firmy na środowisko i społeczeństwo. Zjawisko działań CSR–owych przygotowywanych przez firmy na pokaz zostało już przez media ochrzczone mianem greenwash’u i zyskało złą sławę u dziennikarzy. Dlatego należy unikać działań, które mogą spotkać się z takim określeniem np. sadzenia paru drzewek w towarzystwie mediów i lokalnych władz, podczas gdy firma w innym miejscu wycina ich tysiące w procesie produkcji.
3. Krok: Budowanie zaangażowania pracowników, wpisanie CSR w cele, wolontariat, zachęty dla wdrażania programów CSR
Każdy dobrze zaplanowany program CSR przekłada się zwykle na zadowolenie pracowników i daje wiele korzyści dla pracodawcy. Menedżerowie z firm prowadzących działania CSR wskazują, że programy te mają korzystny wpływ na budowanie wizerunku dobrego pracodawcy i podnoszenie poziomu kultury organizacyjnej. Dla młodszych pokoleń wchodzących na rynek pracy programy CSR są też jednym z czynników branych pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o wyborze przyszłego pracodawcy.
Obecnie najbardziej uznawane programy CSR to takie, w których efekty działań pracowników zostają włączone w ich całościową ocenę roczną. Przykładem mogą być firmy, w których jedną z podstaw do otrzymania rocznego bonusu jest realizacja celów wypływających z programu CSR firmy. Przykład organizacji, która sprzedając produkty ekologiczne swoim dyrektorom ds. zaopatrzenia, wpisuje w cele jaki procent produktów ma z takich źródeł pochodzić i nagradza pracownika za przekroczenie wyznaczonej granicy.
Duże firmy prowadzące działania CSR wiele uwagi poświęcają komunikacji tych poczynań, przygotowując na przykład targi organizacji wolontariackich u siebie w firmie. Targi (przypominające targi kariery) gromadzą organizacje non profit i prezentują ich programy, a pracownicy sami mogą wybrać, w którą inicjatywę zaangażują się w ramach wolontariatu pracowniczego.
4. Krok: Promocja działań CSR wśród odbiorców, klientów i partnerów biznesowych
O działaniach CSR, które podejmuje firma powinno być głośno. Tak aby wszyscy stakeholder’s organizacji wiedzieli o podejmowanych przez firmę działaniach i wiedzieli, że mogą takie działania wspierać np. poprzez zakup produktów i usług. Przykład to specjalnie oznaczone wieszaki z ubraniami pochodzącymi z projektów fair trade w dużych sieciach odzieżowych. W tym przypadku konsumenci mogą wybrać droższy lecz bardziej naturalny produkt, jednocześnie wiedząc, że nie pochodzi on np. z fabryk zatrudniających dzieci itp.
5. Krok: Nagradzanie postaw CSR wśród swojego zespołu partnerów biznesowych i podwykonawców oraz raportowanie wyników
Bardzo ważnym elementem programów CSR jest nagradzanie pracowników za postawy budujące społeczną odpowiedzialność biznesu w ramach firmy oraz raportowanie wyników CSR. Największe firmy będą do tego zobowiązane w ramach narzuconych przez Unię obowiązków informacyjnych. Także mniejsze firmy już dziś powinny przygotować się do raportowania działań z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu poprzez zbieranie informacji o takich praktykach w swojej firmie. Tworząc tego typu kompetencje w organizacji szybciej osiągniemy przewagę konkurencyjną w postaci bycia partnerem w tworzeniu wyniku CSR dla dużych koncernów.
Już niedługo powszechną praktyką w Polsce będzie raportowanie działań CSR, a także pojawią się w naszym kraju międzynarodowe konkursy związane z tą tematyką. Nie tylko spółki giełdowe objęte Respect Index będą chciały działać na rzecz wdrażania praktyk CSR. Dlatego już dziś warto się na ten trend przygotować i zacząć działać w tym kierunku. Z punktu widzenia zarządzania organizacją takie podejście może okazać się bardzo korzystne dla wielu organizacji. Według badań ONZ Global Compact 78% badanych prezesów największych światowych firm uznaje, że podejmowanie działań z zakresu zrównoważonego rozwoju sprzyja innowacyjności. Taki sam procent badanych stwierdza, że buduje to przewagę konkurencyjną.
Iwona Kubicz, prezes zarządu Procontent Communication
