Pars pro toto – to figura retoryczna, która polega na zastępowaniu nazwy przedmiotu przez nazwę części wchodzącej w jego skład. W ten sposób zamiast powiedzieć „dom” możemy użyć określenia „własny dach”, „własny kąt” czy „moje cztery ściany”.
łac. pars pro toto – część zamiast całości.
Pro publico bono (lub pro bono) – wym. [pro publiko bono], akcent na “u”; działanie dla dobra publicznego świadczone przez firmy, organizacje, czy pojedyncze osoby bezpłatnie, dla dobra społeczeństwa. Najczęściej dotyczy to firm prawniczych, konsultingowych czy marketingowych, które z rozmaitych przyczyn (etycznych, reklamowych etc.) część swojej pracy, np. dla biednej mniejszości społecznej wykonują nieodpłatnie, niejako z dobroci serca lub by wzmocnić swój pozytywny wizerunek. Działania pro bono różnią się od wolontariatu tym, że wykonujące je osoby są profesjonalistami w swoich dziedzinach.
łac. pro publico bono – znaczenie jak wyżej.
Qui pro quo – wym. [kwi pro kwo]; inaczej zabawne nieporozumienie.
łac. qui pro quo – znaczenie jak wyżej.
W zastosowaniu
Przykłady
Pisząc informacje prasowe, gdy nie mogę znaleźć odpowiedniego synonimu, posługuję się pars pro toto: do określenia liczebności sił zbrojnych zamiast o „stu kawalerzystach” piszę o „stu szablach”.
„Sposób na blondynkę” to jedna z moich ulubionych komedii – świetni aktorzy, zaskakujący scenariusz i cała masa rozmaitych qui pro quo.
Nasza firma zdecydowała się na działania pro publico bono na rzecz jednego z domów dziecka. I nie chodziło tu o promocję marki, a o prawdziwe współczucie – dyrektor zarządzający jako dziecko mieszkał w podobnej instytucji, i stąd jego potrzeba pomocy osobom w podobnej sytuacji.
Opracowanie i źródła
Opracowała Zuzanna Reda
Więcej na www.SlowoDnia.wordpress.com
Opracowanie na podstawie: „Słownik wyrazów obcych”, red. Jan Tokarski; sjp.pwn.pl; slownik-online.pl/Kopalinski; Wikipedia; obcyjezykpolski.interia.pl.
