Wstęp
Od 26 kwietnia do 14 maja 2007 roku wortal PRoto wraz z firmą Profesja Consulting przeprowadził badanie, którego tematem było zatrudnienie w polskiej branży PR. Na podstawie nadesłanych do redakcji 451 anonimowych ankiet przygotowano raport, który daje obraz motywacji, aspiracji i planów zawodowych specjalistów ds. komunikacji.
Dlaczego PR?
Najczęściej wymienianym powodem podjęcia pracy w branży public relations było zainteresowanie zagadnieniami PR, odpowiedź tę wskazało 21 proc. respondentów. Kreatywność oraz zainteresowanie mediami, jako główne motywacje, wskazało po 14 proc. ankietowanych. W dalszej kolejności podkreślano szansę na samodzielność (12 proc.) oraz możliwość ciekawej pracy i obecności w mediach (10 proc.).
Wykres 1.
Wykres 2.
Kiedy i dlaczego zmieniamy pracę w PR?
Na pytanie o termin ostatniej zmiany pracy w branży PR 27 proc. ankietowanych odpowiedziało: „w ciągu ostatnich dwóch lat”, a 26 proc.- „4-11 miesięcy temu”. Najmniej respondentów wskazało odpowiedzi: „7 lat i dłużej” (8 proc.) oraz „5-6 lat temu” (5 proc.).
Wykres 3.
Jako główne przyczyny rozstania z ostatnim pracodawcą 22 proc. respondentów wskazało brak jasnej ścieżki rozwoju zawodowego, a 17 proc. – niesatysfakcjonujące zarobki. 14 proc. ankietowanych przyczynę odejścia z ostatniego miejsca zatrudnienia określiło jako „potrzebę zmiany”. Dla 12 proc. respondentów głównym powodem zmiany pracodawcy był brak satysfakcji z pracy, a dla 10 proc. – brak uznania ze strony zwierzchników.
Wykres 4.
18 proc. respondentów było zmuszonych do zmiany miejsca zamieszkania, aby rozpocząć pracę w branży public relations.
Wykres 5.
Wśród najczęściej wymienianych powodów przyjęcia nowej oferty pracy w branży PR znalazły się: ciekawe wyzwania zawodowe oraz możliwość zdobycia doświadczenia, obie odpowiedzi zostały wskazane przez 18 proc. respondentów. Po 13 proc. ankietowanych wymieniło możliwość nawiązania ciekawych kontaktów oraz większą samodzielność. Reputację nowego pracodawcy – jako powód przyjęcia oferty pracy – wskazało 10 proc. ankietowanych, taka sama liczba wskazała zarobki.
Wykres 6.
Co cenimy u pracodawcy?
Trzy najczęściej wymieniane przez respondentów powody pozostania w obecnym miejscu pracy to: ciekawe wyzwania zawodowe (16 proc.), możliwość zdobycia doświadczenia (15 proc.) oraz możliwość nawiązania ciekawych kontaktów (14 proc.). Po 9 proc. ankietowanych za powód podało szacunek ze strony zwierzchników oraz reputację firmy.
Wykres 7.
Jak często zmieniamy pracę?
26 proc. respondentów nie myśli o zmianie pracy, ale 30 proc. planuje to zrobić w ciągu najbliższych dwóch lat, a 19 proc. – wciągu najbliższego roku.
Wykres 8.
Wśród respondentów zajmujących stanowisko asystenta największa liczba deklaruje chęć zmiany miejsca zatrudnienia w ciągu najbliższego roku. Tę samą odpowiedź wskazało 23 proc. specjalistów i 20 proc. starszych specjalistów. Połowa spośród biorących udział w badaniu osób na stanowisku dyrektora generalnego nie planuje zmiany miejsca pracy.
Wykres 9.
Na pytanie o możliwość wyjazdu za granicę w celu zdobycia lepszej pracy 39 proc. respondentów udzieliło odpowiedzi „raczej nie”, a 19 proc. – „zdecydowanie nie”. Jednak także 19 proc. ankietowanych wskazało odpowiedź „raczej tak”, a 17 proc. – nie miało zdania na ten temat.
Wykres 10.
Połowa biorących udział w badaniu raczej planuje pozostać w przyszłości w branży PR, a 38 proc. wybrało odpowiedź „zdecydowanie tak”.
Wykres 11.
Co lubimy, a czego nie w PR?
Respondenci byli proszeni także o wskazanie plusów pracy w branży public relations. Najczęściej wymieniano: możliwość rozwoju zawodowego (23 proc.), szansę na nawiązanie ciekawych kontaktów (22 proc.) oraz możliwość dużej samodzielności (21 proc.). 13 proc. ankietowanych pozytywnie postrzega także fakt, że jest to branża, w której w większym stopniu niż wykształcenie kierunkowe liczą się cechy osobowości.
Wykres 12.
Za główny minus pracy w branży PR uznano to, że: „polski PR to bardziej promocja, a taka praca nie wszystkich satysfakcjonuje”, którą wskazało 23 proc. respondentów. 21 proc. ankietowanych uznało, że wkład pracy w tej branży nie ma odbicia w zarobkach, a 20 proc. negatywnie oceniło lekceważący stosunek klientów do konsultantów PR. 14 proc. jako minus pracy w public relations wskazało konieczność pełnej dyspozycyjności.
Wykres 13.
Odpowiedzi właścicieli firm i osób na stanowiskach kierowniczych
24 proc. respondentów – właścicieli firm i osób na stanowiskach kierowniczych – jako główną przyczynę rotacji pracowników wskazało lepszą ofertę płacową innego pracodawcy. 19 proc. spośród nich wymieniło potrzebę zmiany, a 13 proc. – brak możliwości dalszego rozwoju zawodowego. Dla 12 proc. ankietowanych właścicieli i osób na stanowiskach kierowniczych przyczyną odejść pracowników jest wypalenie zawodowe.
Wykres 14.
23 proc. ankietowanych właścicieli i osób na stanowiskach kierowniczych wśród inicjatyw podejmowanych, aby zatrzymać swoich pracowników wymieniło tworzenie dobrej atmosfery w pracy. Taka sama liczba respondentów z tej grupy wskazała atrakcyjne wyzwania zawodowe, a 14 proc. – dobre zarobki.
Wykres 15.
Kto wziął udział w badaniu?
72 proc. biorących udział w badaniu to kobiety. 41 proc. respondentów jest pracownikami działów PR w firmach prywatnych, a 34 proc. – agencji PR. 10 proc. spośród ankietowanych to osoby zatrudnione w departamentach PR instytucji państwowych. 39 proc. respondentów reprezentuje przedział wiekowy 26-30 lat, a 24 proc. przedział 31-35 lat. Kolejna, najliczniejsza grupa wiekowa wśród ankietowanych to przedział 22-25 lat.
33 proc. respondentów zajmuje stanowisko specjalisty, a 16,7 proc. – kierownika zespołu. W badaniu wzięło udział 16 proc. starszych specjalistów i 11 proc. – dyrektorów działu.
Wykres 16.
Wykres 17.
Wykres 18.
Wykres 19.
Wykres 20.
Wykres 21.
Podsumowanie
Opracowany raport stanowił punkt wyjścia do panelu dyskusyjnego towarzyszącego Gali pierwszej edycji konkursu branży PR – PRotony. W dyskusji wzięli udział: Ewa Szejner, dyrektor generalny firmy doradczej Mmd Corporate, Public Affairs and Public Relations Consultants, Norbert Kilen, dyrektor strategiczny w On Board PR oraz Jacek Santorski, psycholog społeczny i biznesu, który wraz z Dominiką Kulczyk-Lubomirską prowadzi Grupę Firm Doradczych VALUES. Dyskusję specjalistów moderował Paweł Sanowski, dyrektor zarządzający w Instytucie Monitorowania Mediów oraz prezes zarządu wortalu PRoto.pl.
Raport, opracowany na podstawie 451 ankiet, dał odpowiedź na pytanie o przyczyny zmiany pracy przez polskich PR-owców. Do najczęściej wymienianych należały: brak jasnej ścieżki rozwoju oraz niskie zarobki. Jako powody podjęcia pracy w nowym miejscu specjaliści ds. komunikacji wymieniali: nowe wyzwania zawodowe, większą samodzielność i nowe kontakty. Jacek Santorski w swoim komentarzu do rozbieżności pomiędzy realnymi przyczynami rotacji pracowników, a ich postrzeganiu przez pracodawców zauważył, że pracodawca ma często poczucie, że ludzie przychodzą i odchodzą dla pieniędzy, podczas gdy dla pracowników dużo bardziej od wynagrodzenia liczy się możliwość samorealizacji i godność. Pracodawca, zdaniem Santorskiego, niejednokrotnie wolałby dopłacić pracownikom niż zmienić do nich swój stosunek, ale to w firmach tych pracodawców, którzy umieją zadbać o pozafinansowe motywatory jest mniejsza rotacja.
Zdaniem Ewy Szejner pracodawcy powinni znaleźć motywatory, które pozwolą pracownikom na rozwój. Zwraca ona także uwagę na rolę środowiska i kultury pracy. Norbert Kilen podkreślił, że mimo rotacji sytuacja na rynku PR jest fenomenalna, bo w końcu PR-owcy mają bardzo duże zapotrzebowanie na świadczone usługi.
