W grudniu 2020 roku Facebook opublikował szóstą i zarazem ostatnią edycję raportu o sytuacji małych i średnich firm w czasie pandemii. Badanie realizowane było wspólnie z Bankiem Światowym i Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). W jego ramach przeprowadzono ankiety wśród sektora MŚP w ponad 50 krajach i regionach, aby sprawdzić, jak COVID-19 wpłynął na jego działalność, z jakimi wyzwaniami musiał się zmierzyć i jakie działania podejmował, by przetrwać.
Czytaj także: Facebook publikuje raport na temat wpływu COVID-19 na małe firmy
Jak podaje serwis społecznościowy, firmy mocno ucierpiały podczas szczytu zachorowań w pierwszej fali pandemii. Następnie sektor MŚP zaczął stopniowo wracać do sił wraz z łagodzeniem obostrzeń, jednak w ostatnich miesiącach tempo ożywienia gospodarczego znacznie spowolniło – Facebook przewiduje, że niedawny wzrost zachorowań w niektórych krajach prawdopodobnie wzmocni poczucie niestabilności i znaczenie wsparcia finansowego. Małe i średnie firmy dostosowują się jednak do potrzeby wprowadzenia nowego sposobu pracy, co doprowadziło do rozwoju w sferze cyfrowej i e-commerce.
Źródło: dataforgood.fb.com
Jak sektor MŚP poradził sobie w Polsce? Facebook wskazuje, że ostatnia badanie zostało przeprowadzone już po wprowadzeniu w kraju jesiennych obostrzeń – czytamy, że jest to najtrudniejsza sytuacja dla polskich przedsiębiorstw. Okazuje się np., że w październiku 2020 roku o 20 punktów proc. zmniejszył się odsetek polskich firm deklarujących pozytywne nastawienie do przyszłości – we wrześniu było to 62 proc., a miesiąc później takiej odpowiedzi udzieliło tylko 42 proc. ankietowanych. 23 proc. respondentów przyznało także, że było zmuszone zredukować zatrudnienia, 64 proc. odnotowało niższe przychody niż w analogicznym okresie w roku poprzednim, a 28 proc. stwierdziło, że w nadchodzących miesiącach wyzwaniem dla nich będzie płynność finansowa. Polscy przedsiębiorcy obawiają się także ograniczeń gospodarczych (53 proc.).
Robert Bednarski, dyrektor Facebooka w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, zwraca jednak uwagę, że polskie firmy szukają nowych sposobów na przetrwanie – 36 proc. ankietowanych w październiku zadeklarowało, że internet odpowiada za minimum jedną czwartą ich obrotów, przy czym nie są to jedynie przedsiębiorstwa nastawione na e-commerce, a także lokalne kwiaciarnie, sklepy warzywne czy zakłady fryzjerskie. Bednarski przekazuje także, że odsetek ten prawdopodobnie wzrośnie w sezonie świątecznym. 18 proc. badanych działających na Facebooku twierdziło również, że odsetek sprzedaży online w październiku wzrósł w porównaniu do wcześniejszych lat.
Jak sytuacja małych i średnich firm wygląda globalnie? Okazuje się, że pomimo stopniowej poprawy sytuacji, przedsiębiorstwa muszą radzić sobie z utrzymującymi się trudnościami – 15 proc. ankietowanych wskazało, że musiało zakończyć lub zawiesić swoją działalność, 55 proc. zadeklarowało niższe przychody niż przed pandemią, a 26 proc. z nich z trudem jest w stanie opłacić czynsz.
Czytaj także: Facebook sprawdził, jak na małe i średnie firmy wpłynęła pandemia
Przedsiębiorcy obawiają się także o bezpieczeństwo swoich rodzin. W październiku 55 proc. respondentów przyznało, że martwi się, czy będzie w stanie finansowo wspierać swoje rodziny (w maju było to 49 proc.), a 30 proc. z nich wyraziło obawy o zapewnienie swoim bliskim żywności i podstawowych zasobów (w maju było to 24 proc.).
Facebook podkreśla także rozbieżność, jaka ma miejsce w przypadku sytuacji kobiet i mężczyzn prowadzących firmy. Jak wynika z raportu, 32 proc. badanych kobiet musiało poświęcić więcej czasu na obowiązki domowe (w przypadku mężczyzn było to 26 proc.). Różnice te widoczne są także w przypadku polskich przedsiębiorstw – w wyniku pandemii łącznie 8 proc. firm musiało zawiesić działalność, a w przypadku biznesów prowadzonych przez kobiety odsetek ten wyniósł 13 proc.
Dalej zwrócono uwagę, że największym wyzwaniem dla sektora MŚP jest spadek popytu – globalnie obawia się tego 43 proc. badanych. Z tego powodu firmy decydują się na przejście do internetu, w którym w czasie lockdownu konsumenci spędzają więcej czasu. W październiku 18 proc. respondentów stwierdziło, że udział kanałów cyfrowych w ich biznesach wzrósł w czasie pandemii.
„Przedsiębiorcy wiedzą, jak bardzo internet może pomóc im w ich działalności, ale ważne jest, by ułatwić im rozwój kompetencji w tym zakresie. W październikowym badaniu istotna część ankietowanych firm wskazała wsparcie w obszarze dotarcia na nowe rynki (46 proc.) oraz przyswajania cyfrowych narzędzi (35 proc.) jako środki, które mogą im pomóc w przystosowaniu się do nowej, po-pandemicznej rzeczywistości. Ma to szczególne znaczenie w przypadku mniejszych firm, dysponujących niewielkimi środkami na zbudowanie obecności na nowych rynkach oraz wprowadzenie nowych technologii” – komentuje Robert Bednarski.
Z pełnym raportem Facebooka można zapoznać się na stronie. (ak)
